E-ticaret yasasında yeni değişiklikler yapılıyor. “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” teklifi komisyonda kabul edildi. Teklif yasalaşırsa, e-ticaret kanununda da bazı değişiklikler olacak. Buna göre, sınır ötesi e-ticaret kolaylaştırıcı bazı hükümler getiriliyor. Ayrıca, e-ticaret aracı hizmet sağlayıcıların lisans ücretleri hesaplamalarında da değişiklik yapılıyor. Bunların yanında kanun, Temu ve Shein gibi Çinli e-ticaret devlerinin Türkiye’deki pazar payını artırmasına karşı Türk şirketleri koruyucu önlemler de içeriyor.
E-ihracatı ve sınır ötesi e-ticaret teşvik eden, tüketicilerin e-ticarette korunmasına yönelik maddeler de içeren e-ticaret yasasında değişiklik teklifi, TBMM Sanayi ve Ticaret Komisyonu’nda kabul edildi. Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan, e-ticaret yasasındaki düzenlemelerle ilgili komisyonda milletvekillerine bilgi verdi.
“Birçok ülkeye e-ihracatın önünü açtık”
Ticaret Bakan Yardımcısı Gürcan, 70 bin KOBİ’nin ihracat yaptığına işaret ederek, “bu rakamın ihracat yapan KOBİ sayısının 200 bine, ihracat rakamının 400 milyar TL’ye çıkarılması için şu anda ön hazırlık yaptıklarını” vurguladı. Azerbaycan, Katar, Suudi Arabistan ve Almanya gibi birçok ülkeye e-ihracatın önünü açtıklarını ifade eden Mahmut Gürcan, e-ihracatın çok ciddi kazanımları olduğuna işaret etti.
Lisans bedelinde muafiyet tartışması
E-ticaret yasasında değişiklik teklifinin ihracatın önünü açtığına inandıklarını ve teklifin arkasında durduklarını belirten Gürcan, için bu kanun teklifinin arkasında durduklarını ifade eden Gürcan, bir e-ticaret şirketinin 2028 yılında yaklaşık 378 milyar TL e-ihracat yaptırması halinde ki lisans bedelinden muaf olabileceğini ifade ederek, “Eğer 2028 yılında 378 milyar TL ihracat yapıyorsa bunun ülkemiz için büyük bir kazanım olduğunu kabul ediyoruz.” diye konuştu.
“Komisyon oranlarının aşağı çekilmesi rekabet gücü azaltıyor”
Bu uygulamanın bir gelirden vazgeçmek olmadığını dile getiren Mahmut Gürcan, bir e-ticaret şirketinden örnek verdi; “Bu şirket yaklaşık 1 milyar TL’nin üzerinde dijital işlem vergisi veriyor, Kurumlar Vergisini ayrıca veriyor. Burada ‘lisans bedeli’ adı altında üçüncü bir vergilendirmeyi koymuşuz. Eğer ihracat yapmayıp, ülkemize kazanım yaptırmazsa, burada bu firma hiçbir kazanımdan yararlanamıyor.” dedi.
Mahmur Gürcan, ticaret pazaryerlerinde satıcılara uygulanan komisyon oranlarına da değinerek, bu oranların değişken olduğunu; en fazla yüzde 22 komisyon oranı uygulandığını söyledi. Gürcan, şöyle devam etti; “Bu komisyonları sınırlamayla ilgili bütün e-ticaret pazaryerleriyle toplantılar yaptık. Özellikle yemek sektöründe bulunanlarla ilgili şikayetler de vardı. Burada sektörün büyükleri şunu söylüyor; ‘Biz komisyonları aşağı çekeriz ama biz çektiğimizde diğer pazaryerleri bundan çok büyük zarar görür’. Komisyon oranlarının belli bir miktardan aşağı çekilmesi, diğer pazaryerlerine zarar veriyor ve onların rekabet gücü azaltıyor. Bununla ilgili yasaya gerek yok. İç Ticaret Genel Müdürlüğü olarak herhangi bir yönetmelik değişikliğiyle komisyonlarla ilgili değişiklik yapabiliriz, üst sınır da koyabiliriz.”
Temu ve Shein yurt dışından satış yapıyor
Temu ve Shein gibi Çinli e-ticaret platformlarının Türkiye’de pazar payının arttığına işaret eden Mahmut Gürcan, Temu ve Shein’in yurt dışından satış yaptığını; bu platformlardaki satış artışlarını her gün gözlemlediklerini ifade etti. Gürcan, Temu’nun yılbaşında 6 bin 544 adet satış yaptığını; haziran ayında 600 bin, temmuzda ayrıca 612 bin satışı olduğunu belirtti.
E-ticaret yasasındaki değişiklikte Türk şirketleri Çinli e-ticaret devlerine karşı koruyacak önlemlere değinen Gürcan, şöyle devam etti; “Temu’nun içindeki pazaryerinde firmaların tamamı Çinli. Bunların Türkiye’deki KOBİ’lere savaş açmasına karşı bu yasayı çıkarmayı öngördük. Çinli firmaların Türkiye piyasasında indirimli ve promosyonlu satışları var. Türkiye’deki firmaların da yurt dışı satışlarıyla ihracatı artırarak bu satışlarını geliştirmesini arzu ediyoruz”
E-ticaret kanunundaki lisans muafiyeti
Diğer taraftan, İç Ticaret Genel Müdürü Adem Başar ise, e-ticaret firmalarının pazar paylarının nasıl hesaplandığına yönelik bir soru üzerine şu bilgileri verdi; “Kendi mal ve hizmetini satan işletmeler kolaylıkla pazaryeri vasfı kazanıyor. Pazaryerinden ziyade kanun kapsamındaki e-ticaretin yüzde 20’sini geçmeyecek; geçtiği an ihracatla ilgili muafiyet ortadan kalkacak.”
E-ticaret yasasındaki lisans maddesi
E-ticaret yasasındaki değişiklikte tartışmalı lisans maddesi de bulunuyor. Buna göre, şartları taşıyan e-ticaret platformları, yurt dışına e-ticaret yoluyla ürün satışı yapmaları ya da sanayi teşvik belgesi alarak yatırım harcaması yapmaları halinde bu ihracat tutarlarının veya yatırım harcamalarının 2024’te 4 katını, 2025’te 3 katını, diğer yıllarda ise 2 katını net işlem hacimlerinden indirmeleri sağlanacak. Böylece, sektördeki büyük işlem hacimli e-ticaret firmaları, artan oranlı ilerleyen ticaret lisansı bedelinin hesaplanmasında kullanılan yüzde 15, yüzde 20 ve yüzde 25’lik dilimlerde çok daha az lisans bedeli ödeyecek. Böylece e-ticaret lisans bedelleri daha düşük bedeller ve oranlar veya dilimler üzerinden ödenebilecek.
E-ticaret yasasındaki değişiklik teklifinde, 2024 ile sınırlı olarak e-ihracat yapan platformların net işlem hacmi tutarlarından indirim konusu yapabilmeleri için istenen, “sektördeki diğer firmaların toplam işlem hacminin yüzde 20’sinden daha fazla orana sahip olmamaları” şartı dahi aranmayacak. Firmanın piyasada en büyük güç olması halinde dahi 2024’te bu ihracat gelirini toplam net işlem hacmi içinden indirim konusu yapmasına izin verilecek.
