Siber güvenlik şirketi CrowdStrike’nin güncellemesi bir anda küresel dijital kaosa dönüştü. Yaşanan dijital kriz, kurumsal kullanıcıları doğrudan, bireysel kullanıcıları dolaylı olarak etkiledi. Uygulama ve hizmet bazlı aksaklıklar yaşandı.
Dijital kaostan etkilenen sektörler arasında ulaşım, hastaneler, televizyon istasyonları, spor kulüpleri ve finans sistemler de yer alıyor. Havaalanlarından bankalara kadar birçok sektörde işlemler durdu. Bu sektörler arasında e-ticaret de bulunuyor. Türkiye’deki e-ticaret şirketlerinin ödeme sistemleri ve sipariş altyapıları da dijital kaostan etkilendi.
Finansal sistemler çöktü; e-ticaret duraksadı!
CrowdStrike’in güncellemesi ile Microsoft’un güvenlik açıkları kendini gösterdi. Küresel sistem arızasına dönüşen güncelleme, finansal sistemlerin çökmesine yol açtı. Microsoft kesintisi sebebiyle finansal sistemlerle bağlantılı kartlı ödeme ve dijital ödeme platformlarında aksamalar yaşandı. Bu sistemlerle bağlantılı e-ticaret platformlarında sipariş alınamadı. Perakende ödeme sistemleri sistem arızasından etkilendi. Bazı mağazalar dijital ödeme alamadı; nakit ödeme seçeneği sundu.
Dijital kaos neden yaşandı?
Blockchain & Yapay Zeka Akademi Kurucusu ve Gelecek Teknolojileri Eğitmeni Devrim Danyal, Anadolu Ajansı’nda (AA) yer alan makalesinde dijital kaosun kaynağını şu ifadelerle anlattı;
“Sorunun ana çıkış noktası olarak Azure bulut sistemindeki bir yapılandırma değişikliğinden dolayı depolama ve bilgi işlem kaynakları arasında yaşanan kesintiye işaret edildi. Siber güvenlik alanında önde gelen bir şirket olan CrowdStrike, Microsoft Azure ile entegrasyon halinde çalışan birçok güvenlik çözümü sunuyor.
Şirketin 19 Temmuz’da yayımladığı bir güncelleme, Azure altyapısında beklenmeyen sorunlara yol açtı. Windows sunucu bilgisayarlarını etkileyen bu sorundan Mac ve Linux sunucu bilgisayarları etkilenmedi. Sorunun temelinde, güncelleme sırasında ortaya çıkan bir uyumsuzluk veya hata bulunuyordu. Güncellemenin ardından bazı hizmetlerin durması veya yavaşlaması, kullanıcıların Azure platformuna erişimlerini kısıtladı.
“E-ticaret de kesintiden etkilendi”
Devrim Danyal, dijital kaosta sektörel bazda yaşanan sıkıntıları da şöyle anlattı; “Özellikle hava yolları başta olmak üzere, finans, sağlık, e-ticaret, televizyon ve telekomünikasyon sektörleri bu kesintiden etkilendi. Birçok hava yolu şirketi, rezervasyon sistemleri, biletleme, müşteri hizmetleri ve uçuş takibi gibi kritik operasyonları için Azure altyapısını kullanıyor.
Bu kesinti, rezervasyon ve biletleme sistemlerinin geçici olarak çökmesine neden oldu, bu da yolcuların bilet satın almasını ve değiştirmesini zorlaştırdı. Havalimanlarında check-in süreçleri aksadı ve uçuş bilgileri güncellenemedi, bu da uçuş gecikmelerine ve iptallere yol açtı. Müşteri hizmetleri sistemleri de etkilendiği için yolcular, uçuş durumları ve diğer hizmetlerle ilgili bilgi almakta zorlandı. Bu kesintiler, hava yolu şirketlerinin operasyonel verimliliğini azalttı ve yolcu memnuniyetsizliğine neden oldu, dolayısıyla hava yolu şirketlerinin marka itibarına zarar verdi.
“E-ticaret satışları düştü”
Danyal, “Bankalar ve finansal kuruluşlar, bulut tabanlı hizmetlerde yaşanan aksaklıklar nedeniyle işlemlerinde gecikmeler yaşadı ve bazı hizmetleri geçici olarak durdurmak zorunda kaldı. Sağlık sektöründe hastane bilgi sistemleri ve hasta kayıtları erişilemez hale geldi, bu da hasta bakımında aksamalara neden oldu.
E-ticaret platformları, sipariş işleme ve müşteri hizmetlerinde kesintiler yaşadı, bu da satışların düşmesine yol açtı. Televizyon altyapılarında yaşanan sıkıntılar, yayınlarda kesintiler ve yayın durmalarına varan olumsuz süreçlerin yaşanmasına neden oldu. Telekomünikasyon şirketleri, kullanıcılarına sundukları bulut tabanlı hizmetlerde aksaklıklar yaşadı, bu da müşteri memnuniyetsizliğine neden oldu.” sözlerini kaydetti.
“Felaket kurtarma planları sürekli güncellenmeli”
Daynal, dijital kaostan çıkarılması gereken dersler konusunda da şunları kaydetti;
“Bu süreçten çıkarılması gereken birçok önemli ders bulunuyor. Güncellemeler öncesi ve sonrası kapsamlı test süreçlerinin uygulanması, benzer sorunların önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir. Uluslararası altyapı sağlayıcıların tüm bu süreçleri gözden geçirmesinin ve daha sıkı test protokolleri uygulamalarının önemi yeniden gözler önüne serilmiştir.
Yaşanan sorun ne kadar büyük olursa olsun, etkilenen tüm paydaşlarla ve kullanıcılarla hızlı iletişim kurmanın ve şeffaf olmanın önemi bir kez daha ortaya çıkmıştır. Büyük kesintiler sırasında, kullanıcılarla etkili iletişim, olayın nedenleri ve çözüm süreçleri hakkında şeffaf bilgi paylaşımı, kullanıcı güvenini artıran ve panik havasını dağıtan en önemli unsurlardandır.
Geriye dönüş planları sayesinde, yapılan hatadan hızlıca geri dönülebilir olması zararı minimuma indirgeyecektir. Sistem güncellemeleri sırasında yaşanabilecek olası aksaklıklar için geri dönüş planlarının (rollback) hazırlanması, kesinti süresini minimize edecektir. Bulut hizmeti sağlayıcılarının, kesintilere karşı yedekleme ve felaket kurtarma planlarını sürekli güncellemesi ve test etmesi de bu tip sorunların hızlıca çözümünde son derece önemlidir.”
Sahibinden.com’da domain krizi! Sahibinden.com açıldı mı? Domain krizi çözüldü mü?
