WORLDEF’in düzenlediği ve AKBANK’ın katkıları ile gerçekleşen Vision Talks etkinliğinde e-ticaret ekosisteminin önemli isimleri yer almaya devam ediyor. Kasım ayı ile başlayan 2022’nin son çeyreğindeki kampanya dönemlerine dair değerlendirme yapılan, “Liderlerin Gözünden Kampanya Dönemi” başlıklı Vision Talks’ da Yıldız Teknik Üniversitesi Akademisyen Prof. Dr. İbrahim Kırcova’nın moderatörlüğünde, Sürat Kargo Genel Müdürü Cem Oğuz ve Vartabi CEO’su Gonca Soyluoğlu önemli bilgiler paylaştı.
Türkiye’de e-ticaretin düzenlenmesi üzerine çıkarılan kanunun 2022 yılının kampanya dönemlerinde etkisini gösterdiği ve yasaya uygun hareket etmek üzere firmaların eskisi gibi indirim oranları ifade etmedikleri konuşuldu.
“2022 e-ticaret rakamlarının artışında enflasyonist ortam etkili oldu”
Kampanya dönemlerinde fiyatların yüksek indirim oranları ile ifade edilmesinin maliyet açısından firmalara etkisini merak ettiğini ifade eden Prof. Dr. İbrahim Kırcova, konuklara bu dönemde yapılan indirimler hakkında merak ettiklerini sordu.
Kampanya dönemlerinde yapılan indirimlerin bu yıla kadar, e-ticaret firmaları, pazaryerleri ya da geleneksel perakende firmaları tarafından kullanıldığını ifade eden Soyluoğlu, yeni çıkarılan e-ticaret yasası ile firmaların artık gerçek olmayan indirim rakamlarını telaffuz edemeyeceklerini açıkladı.
Vartabi CEO’su Gonca Soyluoğlu, “O yüzden geçen yıllardaki Kasım ayları kadar çok montanlı geçmedi. Niye? Çünkü artık o indirimler, hani yüzde 30, yüzde 40, yüzde 50 diye adlandırılan ama aslında gerçekte öyle olmayan o indirimler. Tüketiciye sunulmadı. Bu yıl çok daha kısıtlı üründe çok daha kısıtlı indirimler yapıldı. Tabii bunun enflasyon etkisi de çok ciddi var. Çünkü tedarikçi malını satmak istemiyor. İndirimli ya da indirimsiz malı sattığında bir süre sonra yenisini yerine koymalı. Yerine koymaya kalktığında aynı fiyata yerine koyamıyor. O yüzden çok indirime yanaşmadılar.” dedi.
Vartabi CEO’su Gonca Soyluoğlu, 2022 yılı için e-ticaretteki büyümenin daha az olacağını öngördüğünü belirterek, açıklanan son 6 ayın e-ticaret verilerinde görülen büyümeyi enflasyonist ortam ile ilişkilendirdi. Soyluoğlu, “Bu yıl e-ticaretin 2021 yılındaki gibi büyümeyeceğini öngördüm. Ancak bu yıl da rakamlar arttı çünkü enflasyondan kaynaklı oldu. Tüketici sadece kampanya dönemlerinde değil ürünlerin fiyatının artması ihtimaline yönelik stok yaptı.” dedi.
“Müşteriler pazaryerlerine değil, satıcılara sadık”
Gonca Soyluoğlu, müşteri sadakati yaratma konusunda müşterilerin pazaryerlerine sadık olmadıklarını, satıcıya sadık olduklarını söyledi. Soyluoğlu, “Müşteriler aslında pazaryerine sadık değil o pazaryerinde doğru ürünü satan satıcıya sadık. O tedarikçiler olmasa pazaryerleri bir şey değildir. Benim önceliğim tedarikçi, neden tedarikçi çünkü doğru ürünü gönderirse, doğru zamanda, kaliteli ürünleri gönderirse benim platformuma müşteri gelir.” dedi.
Türkiye’de e-ticaret ekosistemindeki paydaşların e-ticareti güzel öğrendiğini ifade eden Soyluoğlu, e-ticarete olan yatırımların da arttığını söyledi. Yeni e-ticaret kanunun etkilerinin kampanya döneminde hissedildiği gibi genel anlamda e-ticaret sektöründe yeni davranışları ortaya çıkardığını ifade eden Soyluoğlu, pazaryerlerinde satıcıya dair iletişim bilgilerinin daha önce yer almadığını belirtti.
Yeni e-ticaret kanunu pazaryerlerine yeni uygulamalar getirdi
Vartabi CEO’su Gonca Soyluoğlu, kendi pazaryerinde satıcıyla müşterinin direkt iletişim kurmasına önem verdiklerini aktararak, şöyle devam etti:
“Bizde ürünü satın alan kişi için satıcıya ulaş diye buton var. Satıcının numarası, adres bilgiler, var benim platformumda. Artık kanundan sonra diğer yerlerde koymaya başladı. Öncede paylaşmazlardı çünkü komisyon ile çalışıyorlar. Bu yüzden tüketicinin kendi platformunda uzaklaşıp satıcı ile birebir iletişim kurmasını istemiyorlardı.” dedi.
Soyluoğlu, pazaryerlerindeki satıcıların müşteriler ile iletişimine önem vermesi gerektiğine değinerek, “iyi de yapsan kötü de yapsan müşteri sana ulaşılabilir anlamına geliyor satıcı için. Çünkü müşteri satıcının müşterisi.”
E-ticaret süreçlerinde dikkat edilmesi gerekenler
E-ticarette iade sorunlarının olması ve kampanya dönemlerinde bu sorunun artış göstermesi üzerine Gonca Soyluoğlu iadenin önüne geçilebileceğini dile getirdi. E-ticaret platformlarında ürüne dair doğru fotoğrafların yer alması, doğru açıklamaların olması ve doğru fiyatlandırmalar ile ürünün tüketici için daha anlaşılır olacağını ve istediği, ihtiyacı olana doğru şekilde ulaşabilmesi ile iade olmayacağını belirtti.
E-ticaret firmaları tarafından önemli bir maliyet olan kargo süreçlerinde maliyeti azaltma noktasında görüşlerini paylaşan Soyluoğlu, ürün kargolanması noktasında benzer lokasyonlara tek kargo yapılabileceğini ve böylece kargo firmasının tekrar tekrar ürünleri almak için gelmeyeceğinden dolayı daha uygun çözümler sağlanabileceğini söyledi.
Vartabi CEO’su Gonca Soyluğlu, e-ticaret alanında hizmet veren firmaların, tedarikçilerin çok dikkatli olması gerektiğinin altını çizdi. Soyluğlu, “E-ticaret alanında suiistimal edilecek çok alan var. Bu yüzden işi, kanunu, hakkı iyi takip etmek gerekiyor. E-ticaret fareleri dediğimiz kampanyaları, tüketiciyi korumaya yönelik kanunları suiistimal eden tüketicilerin iyi takip ediyor olması lazım.” şeklinde açıklamalarda bulundu.
“2022 yılı kargo sektörü için zorlayıcı bir yıl oldu”
Sürat Kargo Genel Müdürü Cem Oğuz, Türkiye’de e-ticaretin sevildiğini belirterek gelecek yılda düzenli artışa devam edeceği öngörüsüne sahip olduğunu belirtti. 2022 yılını e-ticaret için değerlendiren Oğuz, özellikle kendi sektörleri olan kargo sektöründe 2022 girdi maliyetlerinin zorlayıcı olduğunun altını çizdi. Oğuz, “2022 girdi maliyetleri açısından çok zor bir yıl oldu. Araç anlamında da sıkıntılar oldu. Ülkeye giren araçlarda ve yedek parçalarında sorunlar oldu. Ona rağmen hepsinin üstesinden geldik.” dedi.
Kargo sektörü gelişiyor
Kargoculuk sektörünün e-ticaretin gelişmesine paralel şekilde büyük ilerlemeler kaydettiğinin altını çizen Cem Oğuz, “Hem teknoloji yatırımları hem ev dışı teslimatın hayata geçmiş olması önemli gelişmeler oldu. Siz evde yokken gelen siparişinizi alt kattaki markete yönlendirebildiniz uygulamalar üzerinden. Bu şekilde gelişmelerle hedeflerimizi gerçekleştirebildik.” şeklinde konuştu.
Cem Oğuz, Türk kargo sektörünün gelişmelere hızlı bir şekilde çözüm getirdiğini belirterek, “Türk kargo sektörü bunları çok hızlı hayata geçirdi. Yenilikleri de ilerleyen yıllarda göreceğiz.” dedi.
“Türk kargo sektörü dünyada sektör liderlerinden biri”
Türk kültüründe olmayan yeni kampanya dönemlerinin ortaya çıkması ile değişimlerin yaşandığını ve bu değişime adapte olunması noktasında e-ticaret ekosisteminin iyi sonuçlar sergilediğini ifade eden Cem Oğuz, “Bunların hepsi bir değişim. Bu değişime adapte olan firmalar ve sektörler genel itibariyle baktığımızda başarılı oluyor ve devam ediyor. Türk kargo sektörü, kargo sektörü olarak baktığımızda hakikaten dünyada bence önde görülen, bu sektörün liderlerinden diyebilirim. Sektörün geneli için konuşuyorum.” dedi.
Kargo sektörünün yatırımlarını çok iyi bir şekilde yaptığını ifade eden Cem Oğuz, kargo firmalarının işleyiş sürecini aktardı. Oğuz, “Biz kargoyu kabaca 6 t içerisinde tanımlarız. Sektör içerisinde talebin gelmesiyle başlar. Teslim sonrası tahsilatlar biter, talebe göre toplamanızı yaparsınız. Aktarma merkezlerinde tasniflerseniz kamyonlarınız da taşırsınız. Son teslimini yaparsınız, sonra tahsil edersiniz.” dedi.
“Entegratör firmalar ve kargo sektörü bir arada güzel işler başardı”
Türkiye’de entegrasyon gerekliliğini vurgulayan Cem Oğuz, “Entegrasyon gerek. Entegratör firmaların Türkiye’de çok ciddi olması. Bu irili ufaklı büyük çaplı bütün e-ticaret firmalarına destek vermeleri ve kargo ile birleştirmeleri şöyle bir noktaya geldi, artık siz e-ticaret firmasında siparişinizi verdiğiniz anda kargo süreci başlıyor noktasına kadar bu işi hızlandırabilmiş oldu. Sektör içerisinde yaşanan çapraz kargo vesaire gibi şeyleri de biz doğru etiketleme, doğru gönderme, yönlendirmelerle çözmüş olduk.” dedi.
Covid-19’un etkisinin kargo sektöründe kapasite yatırımlarını artırdığını ve sektörün bu işin büyüyeceğini düşünerek yatırımlarını sürdürdüğünü söyledi. Kargo firmalarında teknolojik ve otomasyon süreçlerinin etkili olduğunu belirterek kasım ayında yıllık ortalamalarının yaklaşık olarak yüzde 30 üzerine çıktıklarını ifade etti.
Kargo sektörünün yatırımlarla, planlarla iyi bir sistem oluşturduğunu söyleyen Oğuz, “Kasım ayını ben kendi firmam için söyleyecek olursam ekim ayındaki şikayet oranından daha düşük bir şikayet oranla, gönderi başına çağrının da daha az olduğu bir şekilde yönettik. Türkiye’de kargoculuk çok başka bir noktada, hakikaten bence dünyaya örnek olacak bir noktada ve biz bunu yönettik. Değişime hazırdık.” şeklinde konuştu.
“Pazaryerleri komisyon oranları ürün fiyatlarını etkiliyor”
Vartabi CEO’su Gonca Soyluoğlu, pazaryerlerinin artması ve pazaryerlerinde aynı ürünlerin, aynı satıcıların yer alması konusunda, “Kendi ürününü satan yerler pazaryeri haline gelmeye başlıyor. Kendi ürünlerini satarken başka satıcıların da ürünlerini satmasına olanak vererek pazaryeri haline geldiklerini söylüyorlar. Pazaryerlerinde aslında hepimizin satıcısı aynı. Biz aracı hizmet sağlayıcısıyız. Biz tedarikçilere gerçek satıcılara gel benim platformumda sat diyoruz. Bir markada diyor ki ben ürünümü Vartabi de satıyım sonra başka bir pazaryerinde de satayım. Malı satan kişi her yerde satış yapıyor.” şeklinde konuştu.
Pazaryerlerinde aynı satıcıların aynı ürünleri farklı fiyatlarla satma durumunun tüketiciler tarafından da fark edildiğini aktaran Soyluoğlu, “Satıcılar her yerde farklı fiyatlarla satıyor. Orada komisyon noktası devreye giriyor. Bu durum aracı hizmet sağlayıcının, pazaryerlerinin farklı komisyon oranları olması nedeniyle ortaya çıkıyor.” dedi.
Pazaryerlerine sadakat konusunda yeni nesil farklı
Soyluoğlu, müşterilerin platformlardan uzaklaşması ya da çeşitlenen platformlar arasında seçeneklerinin artmasıyla ilişkin şunları söyledi:
“Müşteri kaçıyor mu ‘hayır kaçmıyor.’ Türk müşterisinin şöyle bir durumu var. Dijitalleşmeyi yanlış anladık. Bir ürünü aldık, aldığımız yerden başka platformda daha ucuza görse bile ilk alışveriş yaptığı yere dönüyoruz. Biz ayak izimizi bıraktığımız yere dönüyoruz.” dedi. Pazaryerleri seçeneklerinin çok olmasına rağmen müşterinin alışmış olduğu platforma geri dönüşünün yaygın bir davranış olduğunun altını çizdi.
Gerçek alışverişi yapan kesimin yeni nesil, Z kuşağı olduğunu, pazaryerlerinin de gerçek alışveriş yapan kesime hitap etmeye çalıştıklarını belirten Gonca Soyluoğlu, “Yeni nesil farklılık, ilginçlik arıyor, influencerların olduğu yerleri arıyor. Türkiye’de hizmet veren pazaryerleri gerçek alışveriş yapan yaş grubuna göre hareket ediyor. Gerçek alışverişi yapan yeni nesile uygun hale gelmeye çalışıyorlar. Yeni nesilin sadakatleri de yaygın değil.” şeklinde konuştu.
“Amazon ekolü pazaryerlerine iyi bir örnek”
Pazaryerlerinin gelişimi ve sunduğu hizmetler konusunda görüşlerini paylaşan Prof. Dr. İbrahim Kırcova, “Amazon ekolü en büyük benchmark. Amazon benzeri bir uygulama olmadı daha. Pahalı olsa bile Amazon’dan alıyorum. Güven, hız, kolaylık, sözünde durma daha ekleyebilirim. Diğer pazaryerleri farkı kapatmaya başlasa da Amazon site içi deneyimde hala çok önde. Kargo süreçlerinde Amazon uygulamalarına çok yaklaşıldı ama alışveriş deneyimi bir bütün, o yüzden Amazon hala önde gidiyor.” dedi.
Pazaryeri konusunda Amazon’un önde gelen ve örnek olan pazaryeri olması görüşüne katıla Gonca Soyluoğlu, “Ben Amazon’u da çok takdir ediyorum. Türkiye pazarına girdiklerinde ilk önce doğru düzgün reklam yapmadılar. Çünkü neden önce bizim alışveriş deneyimlerimizi ölçümlüyorlar. Bizim nasıl alışveriş yaptığımızı, neleri aldığımızı, hangi reklamlardan hoşlandığımızı ölçümleyip, inceleyip öyle reklam çalışması yaptılar.” dedi.
Kargoculara olan algı tüketici tarafında esnek hale gelmeye başladı
Sürat Kargo Genel Müdürü Cem Oğuz ise, “Türkiye’de Amazon geldiğinde yurtiçinde çok kuvvetli firmalar vardı. Amazon olarak bakıldığında öncelikle kültürü tanıdı. Amazon’da belki bugün bizim sektör olarak iyi yere gelmemizi sağlayan şeyleri yaptı.” dedi.
Kargo sektörünün işleyişi hakkında bilgiler paylaşan Oğuz, “Kargoculara olan algı sizin maliyet yapınızı, iş yaptığınız firmalarla olan ilişkileri etkiliyor. Kargoculara verilen değer ile yaratılan algı noktasında sunduğunuz hizmetin maliyeti fazla gelebiliyor firmalara. Amazon bunu değiştirdi. Rekabet her zaman müşteriye yarar.” şeklinde açıklamalarda bulundu.
2022 yılı Kasım kampanya dönemine dair ürün teslimatları hakkında açıklamalarda bulunan Oğuz, “Ürünleri daha geç götürdük ama müşteri kasım döneminde daha elastikti. Bu dönemde bir gün geç gelebilir dedi. Bunu söylemek güzel değil zamanında gelecek şekilde yapımızı yapılandıralım ama tüketici tarafında kasım döneminin yoğunluğuna dair bir algı oluştu.” dedi.
Kargo sektörünün nasıl olması gerektiği üzerine Cem Oğuz, “Şube yapısı önemli müşterilerin kargo firmalarından hizmet aldığı noktada ancak giderek önemsizleşiyor. Öyle olması da lazım. Kargo teslimat noktaları yaygınlaşıyor. Biz zaten ne gerekiyorsa yapmalıyız, sektör olarak da bunu yapmalıyız.” şeklinde konuştu.
