Erzurum esnafına yönelik e-ticaret konulu akademik çalışma, ilginç sonuçlara ulaşıldı. Erzurum Atatürk Üniversitesi akademisyenleri tarafından “Esnaf Kültürünün Değişimi: Erzurum’da E-Ticaretin Etkisi” üzerine akademik bir çalışma yapıldı. Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Genel Sosyoloji Ve Metodoloji Anabilim Dalı’ndan Sait Gülsoy ve Şeymanur Şişecioğlu tarafından gerçekleştirilen “Esnaf Kültürünün Değişimi: Erzurum’da E-Ticaretin Etkisi” konulu araştırma, Edebiyat ve Beşeri Bilimler Dergisi’nde yayımlandı.
Araştırmada; küreselleşme ve iletişim teknolojilerinin getirdiği yeniliklerin, bir yandan esnaflığın kendisini, öte yandan da esnaf kültürünü dönüştürdüğü ifade edildi. Erzurum kent merkezinde esnaflık yapan altı erkek ve altı kadın olmak üzere 12 esnaftan oluşan örnekleme yöntemiyle yapılan çalışma, nitel araştırma olarak tasarlanan çalışma meslek folkloru yaklaşımıyla ele alındı.
“Erzurum esnafı e-ticaret ile ulusal pazara hitap etmeye başladı”
Araştırma sonucunda ortaya çıkan en önemli hususun, Erzurum esnafı ile ilgili yapılan geçmiş çalışmaların iddia ettiği yerellikten uzaklaşacak şekilde esnafın sosyal medya mecralarına ve e-ticarete olan aşinalığının ortaya çıktığı belirtildi. Araştırmada, şu ifadelere yer verildi;
“Erzurum esnafı her ne kadar aile şirketi olmaya devam etse de e-ticaret ile en azından ulusal düzeyde genişleyen bir pazara hitap etmeye başlamıştır. Ayrıca, kentin literatürde yer alan, parlak olmayan refah ve iktisadi tablosuna nazaran esnafa büyüme imkânı sunduğu da görülmektedir. Elbette bu büyüme sonunda görülen durum, belki de Ahilik geleneği ile ilişki kurulabilecek esnaf tanımından öteye pek de sabit bir unsurun kalmayıp, neredeyse tüm kültürün değişmiş ve değişmekte olduğudur.”
“Esnaf teknolojik gelişmelere adapte olmaya çalışıyor”
Araştırmada, ayrıca, Erzurum esnafının bir yandan kentteki AVM’ler sebebiyle değişen müşteri profili ve beklentisine ayak uydurmaya çalıştığı; öte yandan teknolojik gelişmelere adapte olmaya ve kapitalist pazarın yereldeki halkası olarak pazarda var olmaya devam etmeye çalıştığı vurgulandı.
Araştırmada maddi kültürdeki değişimin manevi kültürde de değişime sebep olacağı hatırlatılarak, şunlar kaydedildi; “Bu sav, esnaflık ve esnaf kültürü için de gerçekleşmektedir. Literatürde mesleklerin, toplumsal yapıya kendi ahlaki normları ile bir düzen sağlayabilecekleri öngörüsü mevcut olsa da gerek esnaf kültüründeki değişim gerekse de esnaf örgütlenmelerinin nispeten işlevsizleşmiş konumu durumu sadece bazı meslek ahlakı normlarının sürdürülmesi şeklinde miras alan bir gelenekten öteye götürmemektedir.”
