Yeni e-ticaret girişimlerinin pazara girmesinin kolaylaştırılması, e-ticaret ekosisteminin dengeli ve sağlıklı büyümesini amaçlayan kanun, e-ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve e-ticaret hizmet sağlayıcılara yönelik önemli düzenlemeler içeriyor.
Düzenlemedeki esasların büyük kısmı 1 Ocak 2023’te yürürlüğe girecek. Pazaryerleri, online satış sistemlerini yeni düzenlemenin getirdiği esaslara uyarlamaya çalışırken, ekosistemin önde gelen isimleri e-ticaret yasasındaki değişiklikleri WORLDEF E-Ticaret için değerlendirdi. Bazıları düzenlemeye temkinli yaklaşırken, bazıları da özellikle tekelleşmenin önüne geçmesi sebebiyle destekliyor!
Yunus Orkun Koç: Düzenlemedeki en önemli şey, müşteri datalarını tüm açıklığıyla paylaşılması
BEEO Arı Ürünleri E-Ticaret Müdürü Yunus Orkun Koç, e-ticaret yasasındaki düzenlemeler ile birlikte e-ticaret pazaryerlerinin artık “elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı” olarak nitelendirildiğine işaret ederek, “Bu yasa tasarısında gözlemlediğim en önemli şey; artık e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, e-ticaret hizmet sağlayıcılarına müşteri datalarını tüm açıklığıyla paylaşması” dedi.
Koç, şöyle devam etti: “Daha önceden böyle bir şey yoktu ve müşteri dataları pazaryerleri tarafından saklı tutuluyordu. Artık müşteri dataları elektronik ticaret hizmet sağlayıcıları tarafından satıcılarla tüm şeffaflığıyla paylaşılacak ve sonrasında satıcılar, müşteri datalarını işleyip kullanabilecek. Bu gerçekten çığır açan bir konu; çünkü bilgi çağında yaşıyoruz ve datanın değeri şu anda paha biçilemez durumda… Bu öncelikle regülasyon satıcıların lehine olacaktır.”
“Daha adil bir rekabet ortamı bekleniyor”
Yunus Orkun Koç, e-ticaret yasasında yer alan “pazaryerlerinin satıcılara yaptığı ödeme vadelerinin kısaltılması ve sipariş geldiği günden itibaren 5 gün içerisinde ödeme yapılması” gibi konulara da değinerek, şu bilgileri verdi: “Regülasyon bu şekilde gözüküyor. Tabii bu, firmalardaki nakit akışını hızlandıracaktır. Bundan sonrası için ise, daha adil bir rekabet ortamı bekleniyor. Satıcıların fiyat politikalarına müdahale edilmemesi ve mağaza görünürlüğünün daha adil bir şekilde gösterilmesi gibi konular rekabeti etkileyen ciddi faktörlerdir. Bundan sonrası için de umuyoruz ki daha adil bir rekabet ortamı sağlanır ve e-ticaret ekosisteminin güçlendirilmesine katkı sağlar.”
Eser Erkan: Yasanın uygulanması adil ve şeffaf olmalı
Saat&Saat E-Ticaret Direktörü Eser Erkan ise, e-ticaret ekosisteminin kurallarının belirlenmesi ve denetim altında olmasının, sektörün olgunlaşması adına gerekli olduğunu ve e-ticaret yasasını desteklediğini söyledi. Erkan, e-ticaret ekosisteminin büyümesiyle Türkiye ekonomisinin de güçleneceğini vurgulayarak, bununla birlikte kural ve kanunların e-ticaretin gelişmesini engelleyici ve kısıtlayıcı olma riski de doğurduğuna işaret etti.
Eser Erkan, şunları söyledi: “Sektörde tekelleşmenin önüne geçilmesi çok olumlu; ancak yasanın uygulanmasının adil ve şeffaf olması gerekiyor. Kurunun yanında işlerini kurallara uygun şekilde geliştirmeye çalışan yaşların yanmaması gerek. Yasanın uygulanmasında karşılaşılacak boşluklar ve belirsizlikler, çok dinamik olan e-ticaret ekosisteminin ilerlemesini engellemeli.”
Emre Güner: E-ticaret yasası ile dünyanın hızına ulaşmamız zor olacak gibi
Colin’s E-Ticaret Müdürü Emre Güner de, “E-ticaret dünyada ve ülkemizde büyümeye devam ediyor; fakat e-ticaret yasası ile dünyanın seyrettiği hıza ulaşmamız zor olacak gibi görünüyor. Kampanya kurguları zorlaşacak, ödeme sistemleri anında hızlı bir şekilde yapılacakken, ödeme sistemlerine çeşitli engeller getiriliyor” dedi.
E-ticaret yasası kapsamında tüketicileri koruma noktasında önemli adımlar atıldığına işaret eden Güner, “Yasa kapsamında kişisel verileri saklama konusunda güzel gelişmeler yapılıyor ve müşterilerin hakkı korunuyor. Belli bir ciro hacmine ulaşan firmalar için ekstra bir pay alınması gibi kanunda yer alan kurallar e-ticaretin büyümesine engel olacak gibi gözüküyor” sözlerini kaydetti.
Bora Alp: Tüketicinin uzun vadede olumsuz etkilenmesi muhtemel
Başbuğ Grup E-Ticaret Yöneticisi Bora Alp ise, “E-ticaret satıcılarının kampanya kurgularına zorlanmaması, tek taraflı sözleşme yapılmasının yasaklanması, net sözleşmeler oluşması, hesabın askıya alındığı zaman itiraz yolunun açık olması, veri taşıma, alternatif platformlarla çalışma imkânı ve reklam yapmasının kısıtlanamaması gibi hükümler olumlu duruyor.” dedi.
Alp, düzenlemede yer alan olumsuzluklar ile ilgili şunları paylaştı: “Platformların kendi markasını oluşturarak ürünleri satamaması, kampanyaların kısıtlanması, reklam bütçelerinin sınırlanması, bu durumun fiyat artışlarına yansıması ve tüketicinin uzun vadede olumsuz etkilenmesi de son derece muhtemel.” Bora Alp, şöyle devam etti: “E-ticaretin geleceğinde olumsuzlukların yaratacağı belirsizlik ortamı, e-ticaret gibi son yıllarda büyük yatırımlar çeken bir sektörde yatırım iştahını kapatacak, bu da istihdamın olumsuz etkilenmesine, dolayısıyla da Türkiye ekonomisinin zarar görmesine yol açacaktır.”
Toros Panos: E-ticaret ekosisteminin geleceğini önemli ölçüde değiştirecek
Gencallar A.Ş. E-Ticaret Müdürü Toros Panos da, “E-ticaret ekosisteminin geleceğini önemli ölçüde değiştireceğini belirtmek abartılı olmaz.” sözlerini vurguladı. “E-ticarette haksız rekabetin, tekelleşmenin ve rekabeti bozucu uygulamaların önüne geçilmesini amaçlayan yeni düzenlemelerin halihazırda yüksek pazar gücüne sahip işletmelerin hareket alanlarının kısıtlanarak, denetim ve gözetim altına alınmasını hedefliyor” dedi.
Panos, şu bilgileri paylaştı: “6563 sayılı Kanun’da yapılan değişiklikler, yalnızca aracı hizmet sağlayıcıları ve hizmet sağlayıcıları değil, bu şirketlerle aynı ekonomik bütünlük içinde bulunan finansal kuruluşlar, ödeme kuruluşları, e-para kuruluşları, lojistik firmaları, fason üreticiler gibi pek çok firmayı da etkiliyor. İlgili düzenlemelerin büyük bir kısmının yürürlük tarihinin 01 Ocak 2023 olduğu dikkate alındığında, Kanun’a tabi firmaların gerekli uyum süreçlerini en kısa sürede başlatmaları gerekiyor.”
“KOBİ’lerin yurt dışına açılmasını olumsuz etkileme potansiyeli, ithalatı engelleme potansiyelinden çok daha fazla olabilir”
Panos, “E-ticaretin Türkiye’deki geleceğini şekillendirmek ve haksız rekabeti önlemek için hazırlanan e-ticaret yasasının, ülkenin rekabet gücü ve yabancı sermaye girişi için bir engel teşkil etmemesi gerekiyor. Ayrıca, ithal mallara erişimi zorlaştıran bir durum olmamalı. Tanım gereği e-ticaret platformları aynı süpermarketler gibi, yabancı mallara erişimi zaten kolaylaştırıyor. Böyle bakarsak, e-ticaret aynı bir köprü gibi hem ihracatı artırabiliyor hem de ithalatı. Bu tasarının Türkiye’ye yabancı sermaye girişini, KOBİ’lerimizin yurt dışına açılmasını, ihracatımızı, istihdamı ve enflasyonist süreci olumsuz etkileme potansiyeli, ithalatı engelleme potansiyelinden çok daha fazla olabilir” ifadelerini kaydetti.
Toros Panos, sözlerini şöyle tamamladı: “Firmalar yeni yasaya kendilerini adapte ettikten bir süre sonra sonuçları daha net görebileceğiz. Dijital dönüşüm çağında Türkiye’nin, hızla büyüyen e-ticaret piyasasının gelişmesini zorlaştırmaması, kolaylaştırması esas olmalı. Büyümeyi engelleyen değil, büyüyenin pazar gücünü rakipleri ve müşterileri aleyhine kullanmasını engelleyecek bir çerçevede gerekirse ek düzenlemeler de yapılarak sektörün emin adımlarla büyümeye devam etmesi sağlanmalıdır.”
Hasan Hüseyin Gülüstan: Rekabetin adil sağlanmadığı bir dönem geçirdik
Modalog Büyüme Direktörü Hasan Hüseyin Gülüstan ise, yeni düzenlemenin, adil ve daha güvenli rekabet ortamı oluşturmak için sektör açısından faydalı bir adım olduğunu söyledi. “Büyük oyuncuların aldıkları güçlü yatırımlar ile sektörde tek el olmak için çok yüksek pazarlama bütçeleri ile diğer oyunculara yer bırakmadığı; rekabetin adil sağlanmadığı, tüketicinin de bu durumdan çok sıkıldığı bir dönem geçirdik.” diyen Gülüstan, “Sektörümüzde öncü topluluklar bu konuda kıvılcımı yaktı ve sonunda devlet tarafında çok ciddi ve olması gereken adil rekabetin sağlandığı bir düzenleme yapıldı” ifadelerini kullandı.
E-ticaret yasasının ilk meyvesini verdiğini ve Trendyol’un emlak projesini rafa kaldırdığını anımsatan Gülüstan, şöyle konuştu: “Trendyol’un bu kararının, e-ticaret yasasındaki yaptırımlara dayalı olduğunu düşünüyorum. Artık herkes sadece uzman olduğu ve en iyi bildiği ticari faaliyetleri yürüteceği; rekabeti kızıştırmak için sektörde diğer firmaların alanlarına giriş yapamayacakları aşikâr. Önümüzdeki dönemde hangi firmada ne gibi değişiklikler olacak, takipte olacağız.”
Murat Erdoğan: Düzenleme, haksız rekabetin önüne geçecek
İLVİ E-Ticaret ve Dijital Pazarlama Müdürü Murat Erdoğan ise, hem tekelleşme hem de rekabete ilişkin bazı düzenlemeler yapıldığına işaret ederek, “Sektöre girmek isteyen ve yatırım yapmak isteyenlerin aynı zamanda sektörde devamlılığını sağlamak isteyen marka veya şirketlerin daha fazla korunacağına yönelik bazı çalışmalar yapıldı. Bunun en başında haksız ticari uygulamalar gelmektedir. E-ticaret yasası ile özellikle pazaryerlerinin tedarikçileriyle yapacağı anlaşmalar kontrol altında olacak” diye konuştu.
E-ticaret yasasındaki değişikliklerin tüketiciyi ve satıcıyı korumak amacıyla yapıldığına dikkat çeken Erdoğan, “Amaç; tekelleşmenin önüne geçmek, yeni firmaların piyasaya katılımına sağlamak ve doğal olarak da rekabeti artırmak. Haksız rekabetin önüne geçerek, büyük pazaryerlerinin satıcıları ve kargo şirketlerini ezmesini engelleyecektir” sözlerini kaydetti.
“Biz satıcıların rekabet anlamında daha güvenli bir ortamda satış yapabilmesinin önünün açılması güzel bir durum.” diyen Erdoğan, pazaryerlerinin kargo şirketi açamayacak olmasının tekeleşmeye ve kargo fiyatlarının yükselmesine yol açabileceğine işaret ederek, şunları söyledi: “Tüketicilerin ve satıcıların taleplerine göre kanun kapsamının genişletileceği ve tekrar düzenlenebileceğini düşünüyoruz. Bu anlamda tüketicilerin, kargo şirketlerinin, pazaryerlerinin ve satıcıların korunmasını sağlamak olduğundan şüphe duymuyoruz. Kanunun daha da geliştirilmesi hepimizin yararına olacaktır.”
