E-ticaret iade süreçlerindeki değişikliklerin yürürlüğe girmesine yaklaşık iki ay kala yeni bir yönetmelik yayımlandı. Ticaret Bakanlığı, 2022 yılında Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde değişiklikler yapmıştı. 1 Ekim 2022’de yürürlüğe giren yönetmeliğe göre, e-ticaret iadelerinde kargo bedelini müşteri ödeyecekti. Ücretsiz iade dönemi 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren sona eriyordu; ancak 4 Kasım 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle cayma hakkı ile ilgili değişiklikler 1 Ocak 2025 tarihine ertelendi.
Yeni yönetmelikteki maddeler
E-ticaret iade süreçlerine ilişkin Resmi Gazete’de 23 Ağustos 2022 tarihinde yayımlanan “Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile ilgili 4 Kasım 2023 tarihili Resmi Gazete’de yayımlanan “Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”te şu ifadeler yer alıyor;
***
27/11/2014 tarihli ve 29188 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğine aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin, 23/8/2022 tarihli ve 31932 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile değiştirilen;
- a) 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi,
- b) 12 nci maddesi,
- c) 12/A maddesinin yedinci fıkrasının (b) bendi,
ç) 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “dört” ibaresi ile üçüncü fıkrası,
- d) 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı), (i), (j) ve (k) bentleri,
hükümleri 1/1/2025 tarihine kadar uygulanmaz.
(2) 1/1/2025 tarihine kadar birinci fıkrada belirtilen hükümlerin, 23/8/2022 tarihli ve 31932 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile değiştirilmeden önce yürürlükte bulunan halleri uygulanmaya devam olunur.”
MADDE 2- Bu Yönetmelik 1/1/2024 tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Yönetmelik hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.
23 Ağustos 2022 tarihli Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
4 Kasım 2023 tarihli Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
E-ticaret iade ile ilgili madde
E-ticaret iade ya da cayma hakkı ile ilgili değişiklikler yürürlüğe girdiğinde, bunun için müşteriye iade kargo ücret bilgisinin önceden verilmesi gerekiyor. Müşteriye önceden belirtilmiş taşıyıcı dışında iade/değişim gönderimi yapılması durumunda masraflar müşteri tarafından karşılanacak. Yürürlüğe girme tarihi 1 Ocak 2025 tarihine ertelenen yönetmelikte tüketiciler, iade masraflarını karşılamakla yükümlü tutuldu.
E-ticaret iade yönetmeliğinde yapılan değişiklik şöyle; “Tüketici, ön bilgilendirmede kararlaştırılması ve satıcının öngördüğü taşıyıcı ile iadesinde tutarına yer verilmesi halinde teslim masraflarını geçmemek üzere iade masrafını karşılamakla yükümlüdür. Ancak, tüketiciye teslim edilen malın Kanun’un 8’inci maddesi kapsamında ayıplı olması durumunda tüketici iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamaz. Tüketicinin talep etmesi halinde iade masrafı, kendisine iade edilecek mal veya hizmet bedeli ile teslimat masraflarından mahsup edilebilir.”
Malın satıcıya gönderilme süresi 14 güne çıkacak
Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, ayrıca, cayma hakkının 1 Ocak 2024 tarihinde 10 günden 14 güne çıkarılması öngörüyordu. Resmi Gazete’nin 4 Kasım 2023 tarihli sayısında yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına ilişkin yönetmelikle eklenen geçici maddeye göre, tüketicinin cayma hakkı bildiriminden itibaren satın aldığı malı satıcıya gönderme süresinin 10 günden 14 güne çıkarılmasına ilişkin uygulama 1 Ocak 2025’te yürürlüğe girecek.
Bu uygulamanın 2024 yılı başında yürürlüğe girmesi öngörülüyordu. Bu kapsamda satıcıya, malın cayma hakkını kullanan tüketiciye ulaşmak üzere kargoya tesliminden itibaren tahsil edilen tüm ödemeleri 14 gün içinde iade etmesine yönelik düzenlemenin yürürlüğü de 2025 yılı başına ertelendi.
Cayma hakkının kullanılamayacağı durumlar
Geçici maddeyle, ayrıca, insansız hava araçları, cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayar, satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum veya montajının yapılacağı belirtilen mallardan kurulum ya da montajı yapılan ürünlere dair sözleşmeler ile canlı müzayede şeklinde açık artırma yoluyla akdedilen sözleşmelerde cayma hakkının kullanılamayacağına yönelik ilgili maddenin yürürlüğü 2025 yılı başına ertelendi.
Pandemide iadeler patladı!
Koronavirüs pandemisinde online alışverişlerde patlama yaşandı; ancak e-ticaret iade oranları da adeta patladı! Amerika merkezli Ulusal Perakende Federasyonu’na (NRF) göre; 2022 yılında e-ticaret iade oranı, 2020’deki yüzde 10,6 seviyesinden yüzde 16,5’lere kadar yükseldi. İadeler, Amerika’da perakendecilere 816 milyar dolara mal oldu. Tüketicilerin yüzde 63’ü, istemedikleri ürünleri iade etmek amacıyla aynı ürünün birden fazla bedenini veya versiyonunu sipariş ediyor. Bu oran, 2019’da yüzde 55 seviyelerindeydi.
