Web3, son dönemin en popüler kavramlarından biri haline geldi. Bu kavrama ilginin artması, e-ticaret işletme sahipleri ve yöneticilerine de yeni imkânlar sunuyor. Peki, nedir bu imkanlar?
Web3, e-ticarette yeni biçimlenmelere yol açabilir
“Web 3.0” kavramı, her geçen gün popülerliğini artırmaya devam ederken, Google Trendler, son aylarda “web3” için yapılan arama sorgularında artış olduğunu gösteriyor. Bu kavrama ilgideki bu artış göz önüne alındığında, trend olan Web3 konsepti, e-ticaret işletme sahipleri ve e-ticaret işletme sahipleri ve yöneticilerine yeni imkânlar sunuyor. Çünkü Web3, yüz milyonlarca dolar değerinde büyük ve sağlam e-ticaret işlemlerini kolaylaştırabilir.
Dünden bugüne web dünyasının evrimi
İnternetin kökenleri, 1960’lara kadar dayanıyor. Bu dönemde büyük ölçüde akademik ve askeri bir proje olarak değerlendirilen internet, bugün gelişen dünya içinde oldukça büyük bir etkileşim alanına sahip. Web, pek çok alanda çok önemli bir unsur olarak öne çıkıyor. Web3 ise, artık hayati önem taşıyan bu teknoloji için yeni bir gelecek vaat ediyor.
Protocol Labs CEO’su Juan Benet, web dünyasında yaşanan evrimi dört adımda ele alıyor;
İnternet; tel ve ağ kavramları ile bilgisayarlar arasındaki protokolleri ve fiziksel bağlantıları tanımladı.
Web 1.0; statik dosya ve bilgilerin paylaşımını kolaylaştırdı.
Web 2.0; okuma-yazma ağı ile beraber etkileşim ve sosyal medyayı ekledi. Hemen hemen herkesin içerik oluşturmasına ve paylaşmasına izin verdi. Web2, şimdi Facebook’tan e-ticarete kadar her şey için kullandığımız şeyi kapsıyor.
Web 3.0; web uygulamalarında otoriteyi esnekleştirecek, kimliği ve amacı doğrulayacak ve herkesin paylaşabileceği ve kullanabileceği; daha iyi daha sürdürülebilir bir araç seti oluşturacak şekilde yeniden tasavvur eden bir yazılım çerçevesi. Web3, öncülerin hayal ettiği “oku-yaz-yürüt” şeklindeki bir web değildir. Bunun yerine “oku-yaz-gerçek” ağıdır.
Güven değil; gerçek
Web2 uygulamaları merkezi, bugün, güvenilir yetkililere ve güvenlik protokolüne güveniyor. İnterneti kullanan herkes hükümetlere ve özel kuruluşlara güvenmelidir. Bu, hem niyete hem de eyleme güvenmeyi gerektirir. Birisi bir web sitesi adresi yazdığında yetkililer o kişinin doğru siteye gelmesini sağlar. Facebook’u kullanan biri, kişisel bilgileri depolamak ve paylaşmak için şirkete güvenir. Online alışveriş yapan biri satıcılara, ödeme işlemcilerine ve protokol yöneticilerine güvenmelidir. İnternet bankacılığı yapan kişiler birden fazla yetkiliye güvenir.
Bu düzenlemeyle ilgili sorun, bu yetkililerin ve güvenlik protokollerinin her zaman güvenilir olmamasıdır. İşte 2021’den bazı örnekler;
- Uygulama geliştiricileri, farkında olmadan 100 milyondan fazla Android kullanıcısının kişisel bilgilerini ifşa etti.
- Bilgisayar korsanları, yaklaşık 553 milyon Facebook kullanıcısının kişisel bilgilerini ifşa etti.
- LinkedIn; tam adları, telefon numaralarını, fiziksel konumları, coğrafi konum verilerini ve daha fazlasını yayınlayarak 700 milyon kullanıcı kaydının kontrolünü kaybetti.
Hata olarak tanımlanabilecek veri ihlallerine ek olarak, birçok tüketici, bilgilerinin şirketler ve hükümetler tarafından nasıl kullanıldığına dair endişelere sahip. Bu tür gizlilik endişeleri, dünya çapında veri toplama yasalarında önemli değişikliklere yol açtı ve çevrimiçi reklamcılığın cihazlar arasında nasıl çalıştığını etkiledi. Web3, mevcut etkileşimli ve sosyal web’deki güvenlik, gizlilik ve güven sorunları için pek çok probleme çözüm yaratıyor.
“Web3, genişletilebilir bir çerçeve sunuyor”
Ethereum’un kurucu ortağı ve Polkadot’un kurucusu Gavin Wood, Web3’ün, çok kullanıcılı, ekonomik açıdan güçlü uygulamalar oluşturmak için genişletilebilir bir çerçeve olduğuna işaret ediyor. Wood, “Aynı zamanda, uygulamanın olumsuz koşullarda yararlı kalmasına yardımcı olmak için güvenilir, sağlam bir araçtır.” ifadelerini kullanıyor.
Web3’ün ekonomik olarak güçlü olduğunu vurgulayan Wood, şu bilgileri paylaşıyor; “Facebook veya Twitter gibi yazılımlar ekonomik olarak o kadar güçlü değil. Facebook üzerinden yüz milyonlarca dolarlık anlaşmalar yapmak istemezsiniz. Yarattığımız şey, ekonomik olarak güçlü, size güçlü garantiler ve ekonomik olarak güçlü sinyaller verme yeteneği veren uygulamalar.” Web3 ve ilişkili kripto para birimleri, yeni büyük ölçekli e-ticaret biçimlerine ve günlük işlemlere kapı açabilir; ama bunun için daha zamana ihtiyaç duyulduğu düşünülüyor. Web3 ilgi topladı; ancak henüz Wood’un tanımladığı efektleri üretmedi. Dahası, pek çok kişi, Web3’ün Web2’nin yerini alacağını değil, ikisinin yıllarca yan yana yaşayacağını düşünüyor.
