Türkiye’de e-ticaret hacmi 2019 yılına göre yüzde 66 artış göstererek, 226 milyar 200 milyon liraya yükseldi. E-ticaret hacminin genel ticarete oranı 2019 yılında yüzde 9,8 iken, 2020 yılında 5,9 puan artışla ortalama yüzde 15,7’ye çıktı.
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Türkiye’nin 2020 e-ticaret verilerini açıkladığı basın toplantısında, dünyada e-ticaretin yıllık bazda yüzde 18 büyüdüğünü söyledi. Dünyada 2020 e-ticaret hacminin 4,3 trilyon dolar olduğunu vurgulayan Bakan Pekcan, 2019 yılı itibarıyla Türkiye’de e-ticaret hacminin 2019 yılına göre yüzde 66 artış göstererek 136 milyar liradan 226 milyar 200 milyon liraya yükseldiğini ifade etti.
Yurt içi e-ticaret harcamaları 207 milyar lira oldu
Bakan Pekcan’ın açıkladığı e-ticaret verilerine göre, 2020’de kaydedilen e-ticaret tutarının;
- 207 milyar lira ile yüzde 91,4’ü yurt içi harcamalar oluştu.
- 9,3 milyar lira ile yüzde 4,2’si diğer ülkelerin Türkiye e-ticaret sitelerinden yaptığı harcamalardan oluştu.
- 9,9 milyar lira ile yüzde 4,4’ü yurt dışından yapılan alımlardan oluştu.
Pekcan’ın paylaştığı diğer veriler de şunlar;
- Toplam e-ticaret içindeki perakende ticaretin payının yüzde 64 oldu.
- E-ticarette sipariş adetleri 2019 yılına göre yüzde 68 artarak, 1 milyar 366 milyondan 2 milyar 297 milyona çıktı.
E-ihracat hacmi 1 milyar 421 milyon dolar oldu
Bakan Pekca, E-Ticaret Gümrük Ticaret Beyannamesini haziran itibarıyla devreye aldıklarını hatırlatarak, Haziran-Aralık 2020 arasındaki 6 aylık dönemde Türkiye’nin genel ihracat rakamı 108 milyar 71 milyon dolar olduğunu; aynı dönemde e-ihracat rakamının ise 1 milyar 421 milyon dolar olarak gerçekleştiğini ifade etti. Söz konusu altı aylık dönemde e-ihracatın genel ihracata oranı ise yüzde 1,3 oldu. Pekcan, bu oranın dünyada yaklaşık yüzde 4,4 seviyesinde olduğunu kaydetti.
E-ticaret hacminin genel ticarete oranı yüzde 15,7’ye yükseldi
Bakan Pekcan, 2019 yılında salgının başladığı dönemlerde genel ticarette düşüş gözlemlendiğini; e-ticarette ise böyle bir düşüş görülmediğini vurguladı. E-ticaretin artış trendini sürdürdüğünü belirten Pekcan, daha sonra şu verileri paylaştı:
- E-ticaret harcamalarının gayri safi yurt içi hasıladaki oranı bir önceki yıla göre yüzde 51,8’lik artışla yüzde 4,1 olarak gerçekleşti.
- E-ticaret hacminin genel ticarete oranı 2019 yılında yüzde 9,8 iken, 2020 yılında 5,9 puan artışla ortalama yüzde 15,7’ye yükseldi.
- Bu oranın, 2020 Mayıs ve 2020 Kasım aylarında olduğu gibi yüzde 19’a kadar çıktığı görüldü. (Bu oranın ortalaması gelişmiş ülkelerde yüzde 12,3 civarında)
- Pandeminin ve e-ticaret sitelerinin kampanyalarının da etkisi ile en yüksek oran yüzde 19 ile 2020 Kasım ayında gerçekleşti.
2020 e-ticaret verilerinde en fazla artış gösteren sektörler
Bakan Pekcan, 2020 e-ticaret verilerine göre, e-ticarette en fazla artış gösteren sektörleri de açıkladı. Buna göre:
- Gıda-süpermarket (%200)
- Metalürji ve kimya (%189)
- Beyaz eşya (%129)
- Ev, bahçe, mobilya ve dekorasyon (%105)
- Çiçekçilik (100)
- Yemek (%61)
- Elektronik (%56)
- Eğitim ve danışmanlık (%43)
- Giyim, ayakkabı ve aksesuar (%38) sektörleri, en fazla artış gösteren alanlar oldu.
Pekcan, buna karşın havayolları, seyahat taşımacılık, konaklama, eğlence ve sanat sektörlerinde geçen seneye göre yüzde 46’ya varan düşüşler gözlendiğini kaydetti.
Ödeme yöntemlerinde ilk sırayı kartlı ödemeler aldı
Bakan Pekcan, ödeme yöntemleri itibarıyla e-ticaret hacmine ilişkin verileri de açıkladı. Buna göre, e-ticaret hacminin 138,4 milyar lirası kartlı ödemelerden, 80,4 milyar lirasını havale/EFT ödemelerinden, 7,4 milyar lirası kapıda ödemelerden oluştu. Toplam site ziyaretlerinin e-ticarete dönüşüm oranının yüzde 1,8 oldu. Bu oran dünyada yüzde 2,6 düzeyindedir.
Pekcan, aracı hizmet sağlayıcılar üzerinden alışveriş yapanların yüzde 42’sinin kadınlardan, yüzde 58’inin de erkeklerden oluşturduğunu belirtti. Ayrıca, vatandaşların yüzde 63’ünün aracı hizmet sağlayıcılardan alışveriş yaparken mobil uygulama kullanmayı tercih ettiğini ifade etti. Bu oranın dünyada yüzde 66 olduğunu belirten Pekcan, “Bu da ülkemizde akıllı telefonların ve mobil uygulamaların kullanımındaki yaygınlığa işaret eder ki bu yüzde 75’i buluyor, önemli bir gösterge olarak karşımıza çıkmaktadır.” ifadelerini kullandı.
E-ticaret alışverişlerinin çoğu büyükşehirlerde yapılıyor
Pekcan’ın açıkladığı 2020 e-ticaret verilerine göre, elektronik ticaret yoluyla gerçekleşen alışverişlerin yüzde 35 İstanbul’da, yüzde 11’i Ankara’da, yüzde 6’sı İzmir’de yaşayan vatandaşların gerçekleştirildi. Bu illeri yüzde 3 ile Bursa ve Antalya takip etti. Bu arada, Türkiye’de gerçekleşen tüm kargo ve kurye işlemlerinin yüzde 60’ını e-ticaret gönderileri oluşturdu.
İade ve iptalleri yüzde 46’sı beyaz eşyada oldu
Bakan Pekcan, e-ticaretin önemli bir avantajı ve esnekliğinin iade işlemleri ile ilgili sağladığı kolaylık olduğuna dikkati çekti. Pekcan’ın paylaştığı 2020 e-ticaret verilerine göre, e-ticarette iade ve iptal işlemlerinin;
- Yüzde 46’sı beyaz eşya
- Yüzde 35’i giyim, ayakkabı ve aksesuarda
- Yüzde 8’i havayollarında
- Yüzde 6’sı seyahat sektöründe
- Yüzde 4’ü ev, bahçe ve mobilya sektöründe gerçekleşti.
E-ticarette ortalama sepet tutarı 98,5 lira oldu
E-ticarette ortalama sepet tutarı da 98 lira 50 kuruş olarak gerçekleşti. Sektörel olarak ortalama sepet tutarı;
- Konaklama sektöründe 2 bin 558 lira
- Havayollarında 902 lira
- Giyim, ayakkabı ve aksesuar sektöründe 223 lira
- Elektronikte 177 lira olarak gerçekleşti.
Bakan Pekcan’ın paylaştığı verilere göre; e-ticaret harcamalarının yüzde 74’ü peşin ödeme yapılarak, yüzde 26’sı ise taksitli ödeme imkanı kullanılarak gerçekleşti. Sektörel olarak ise, ev ve dekorasyonda yüzde 69, beyaz eşyada yüzde 43, elektronikte yüzde 33, giyimde yüzde 26, seyahatte yüzde 17, konaklamada yüzde 15, hava yollarında yüzde 12 taksitli işlem tercih edildi.
Kasım 2020’de 27,2 milyar liralık e-ticaret alışverişi yapıldı
Bakan Pekcan, e-ticaret hacminin haftanın ilk günlerinde daha yüksek seyrettiğini, haftanın son günlerine doğru ise düşüş gösterdiğinin gözlendiğini söyledi. Ayrıca, e-ticaret hacminin 2020 yılının ikinci yarısında önemli bir artış gösterdiğini; özellikle e-ticaret sitelerinin kampanya ayı olan kasımda 27,2 milyar lira ile toplam yıl içerisindeki alışverişin yüzde 12,1’inin sadece bu ayda gerçekleştiğini belirtti. Pekcan, salgının başlangıç dönemini de kapsayan mart, nisan ve mayıs ayları dışında kalan diğer aylarda da e-ticaret hacminin yüzde 50’nin üzerinde artış gösterdiğini kaydetti.
“Küresel perakende e-ticaret hacmi 4,3 trilyon dolara yükseldi”
E-ticaretin “alternatif bir ticaret metodu” olmaktan çıktığını; giderek daha fazla gündelik hayatın, ticaret ve alışverişin parçası olduğunu vurgulayan Pekcan, “2020 yılında küresel perakende e-ticaret hacminin bir önceki seneye göre yüzde 23 artışla 4,3 trilyon dolara yükselmiş olduğu tahmin edilmektedir. Önümüzdeki 3 sene içinde de bu artışın daha da ivmeleneceği ve mevcut seviyeye göre yüzde 50 gibi bir artışla 6,5 trilyon dolara kadar çıkabileceği öngörülmektedir.” sözlerini kaydetti.
Pekcan, Türkiye’de de hızlı bir gelişim gösteren e-ticaretin hem tüketicilerin hem de işletmelerin artan kullanımına bağlı olarak giderek yaygınlaştığına dikkati çekerek, Bakanlık olarak e-ticaretin ülkedeki gelişimini en etkin ve güvenli biçimde temin etmek ve desteklemek için çalışmalarını sürdürdüklerini söyledi. E-ticaretin güvenli yapılmasına ilişkin altyapılara verdikleri öneme dikkati çeken Pekcan, “e-ticarette güven damgası” uygulaması kapsamında bugüne kadar 35 e-ticaret sitesinin bu damgayı aldığını bildirdi.
“E-ticaret verileri TÜİK Resmi İstatistik Programı’na dahil edilecek”
Bakan Pekcan, Türkiye’deki e-ticaret faaliyetlerine ilişkin resmi ve idari kayıtlara dayalı verilerin paylaşılmasının, sektörün mevcut durumunu görebilmesi ve geleceğini planlayabilmesi açısından büyük önem taşıdığına işaret ederek, şu bilgileri paylaştı:
“E-ticaretin ülkemizde planlı, stratejik ve sürdürülebilir büyümesini temin etmek istiyoruz. Bunun için de veriye ve bilgiye dayalı hareket etmek gerekiyor. Bu verilerin, sektörümüzün aktörleri ve paydaşlarına yol gösterici olacağını değerlendiriyoruz. Verilerimizi oldukça bilimsel ve sistematik bir biçimde derleyip, işliyoruz. Şunun da müjdesini vermek isterim, bu verilerin ülkemizin resmi istatistik kuruluşu Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) Resmi İstatistik Programı’na dahil edilmesi için de TÜİK ile istişarelerimiz ve çalışmalarımız sürmektedir.”
“Türkiye, küresel e-ticaret ve e-ihracat pazarlarında vardır”
Pekcan, bunu sağlayarak halihazırda açıklanan e-ticaret verilerini istatiksel manada daha da kurumsal hale getirmiş olacaklarını belirterek, “Verilere de dayanarak şunu net bir biçimde söyleyebiliriz ki Türkiye şimdiden küresel ölçekte hızla büyüyen e-ticaret ve e-ihracat pazarlarında vardır ve güçlü biçimde olmaya devam edecektir.” ifadelerini kullandı.
Pekcan, gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH), stratejik konum, genç nüfusun ağılığı, dijital enstrümanlara erişim düzeyi, dijital okuryazarlığın artırılmasına yönelik faaliyetler, lojistik ve tedarik altyapısı gibi faktörlerin Türkiye’nin e-ticarette güçlü biçimde yer alması adına belirleyici faktörler ve avantajlar olduğunu anlattı.
Bakanlık olarak ilgili diğer kamu kurumları, STK’ler ve tüm paydaşlarla çalışmaları sürdüreceklerine işaret eden Pekcan, “Ekonominin itici güçlerinden biri olan e-ticaretin ülkemizde sağlam temeller üzerinde gelişimini sürdürmesi için gerekli adımları atmaya devam edeceğiz.” sözlerini kaydetti.
E-ticaret faaliyetinde bulunan 256 bin 861 işletme var
Bakan Pekcan, E-Ticaret Bilgi Platformu’nun kullanımına dair verileri de paylaştı. E-Ticaret Bilgi Platformu’nu kullanan kişi sayısının 1 milyonu aştığını ifade eden Pekcan, bu rakamın yüzde 31’ini, 25-34 yaş arası kullanıcıların oluşturduğunu ifade etti. Platformda yer alan E-Ticaret Akademisi’ndeki eğitimlerden bugüne kadar yaklaşık 48 bin kişinin yararlandığı bilgisini veren Pekcan, “Faaliyete geçtiği haziran ayından bu yana yaklaşık 61 bin kişi de e-ticaret danışmanı yardımıyla sorularına cevap buldu.” dedi.
Bakan Pekcan, Türkiye’de e-ticaret yapan işletme sayılarını da açıkladı. Buna göre, Türkiye’de halihazırda e-ticaret faaliyetinde bulunan 256 bin 861 işletme bulunuyor. 2019’da bu rakam 68 bin 457 idi. Artış oranı yüzde 275 oldu. Pekcan, bu artışa ilişkin, “E-ticaretin ülkemizde ne kadar dinamik bir şekilde geliştiğinin göstergelerinden birisidir.” dedi.
Diğer taraftan, e-ticaret faaliyetini yürüten işletme sayısının en fazla olduğu il yüzde 43 ile İstanbul oldu. İstanbul’u sırasıyla; Ankara yüzde 9, İzmir yüzde 7, Bursa ve Antalya yüzde 4’er, Konya yüzde 2 ile takip etti.
E-ticaret işletmelerinin yüzde 72’si tek pazaryerinde satış yapıyor
Bakan Pekcan, işletmelerin aracı hizmet sağlayıcılarını kullanım durumlarına ilişkin bilgileri de paylaştı. 2020 e-ticaret verileri içinde yer alan bu bilgilere göre;
- İşletmelerin yüzde 72’si sadece bir pazaryerinde satış yapıyor.
- Yüzde 14’ü iki pazaryerinde satış yapıyor.
- Yüzde 8’i 3 pazaryerini tercih ediyor.
- Yüzde 2’si 4 pazaryerini tercih ediyor.
“E-ihracat, Türkiye ihracatını artırmak için temel bir enstrüman”
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Türkiye’nin küresel ticaretin önemli bir aktörü olduğunu vurguladı. Küresel ekonomi içinde ağırlığını her geçen gün artıran e-ticaret faaliyetleri bakımından da öne çıktığını söyledi. Pekcan, şöyle devam etti; “E-ticaret harcamalarının GSYH’deki oranının 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 51,8 artmış olması ülkemizde e-ticaretin güçlü bir biçimde yükseldiğinin somut bir göstergesidir. Klasik perakende ticarete kıyasla e-ticaretin sağladığı imkanlar Türkiye’deki ekonomik ve ticari faaliyetlerin artmasına ve ihracatçı tabanın genişlemesine de katkı sağlamaktadır.”
Pekcan, e-ihracatı, Türkiye ihracatını artırmak adına çok temel ve kritik bir enstrüman olarak gördüklerini vurguladı. Pekcan, “Önümüzdeki dönemlerde, özel sektörümüzün çatı kuruluşlarının öncülüğünde, Bakanlığımız desteğiyle yurt dışında farklı noktalarda açılacak ‘yurt dışı lojistik merkezleri’nin de ülkemizden gerçekleşen e-ihracata önemli katkı sağlamasını hedefliyoruz.” ifadelerini kullandı.
Pekcan, Türkiye’nin jeostratejik konumuyla küresel e-ticaret pazarı için önemli bir lojistik merkez olduğuna dikkati çekerek, ülkenin bu özelliğine istinaden e-ticaret faaliyetlerini destekleyici yerli ve yabancı yeni yatırımların artarak sürmesine çalıştıklarını anlattı. Pekcan, 2020 e-ticaret verilerinin öngörülebilirlik ve planlama açısından Türkiye’deki e-ticaret sektörüne önemli katkı sağlayacağını ve yol gösterici olacağını belirtti. Pekcan, “İnanıyorum ki önümüzdeki dönemlerde de e-ticaret hacminin, işletme sayılarımızın, e-ihracatımızın, hızla gelişmeye devam ettiğine, ülkemiz e-ticaret piyasasının hızla derinleştiğine ve kapsama alanını genişlettiğine hep birlikte şahit olacağız.” dedi.
