E-ticaret profesyoneli ve Camper Bölge E-Ticaret Müdürü Orçun Çanak, Camper’daki görevine ilişkin “Henüz çok yeni kurulmuş bir şirkette çalışmanın ve operasyonu sıfırdan kurmanın heyecanını yaşıyorum. Şu an bölgede altyapı oluşturma sürecindeyiz.” diyerek, şöyle devam etti: “Bu süreçten önce, şirketin danışman firma seçimlerinden, gerekli izin ve lisansların çıkartılmasına, oradan da kuruluş süreçlerinin tamamlanmasına kadar tüm aşamaları deneyimleme fırsatı buldum. Bu, benim için paha biçilemez bir tecrübe oldu.”
Çanak, şunları belirtti; “Öncelikli görevim; kuruluş süreçleri tamamlandıktan sonra ERP altyapı süreçlerini tamamlamak, lojistik ve e-ticaret altyapısını kurmak ve hedeflenen satış noktalarında bir an önce faaliyete başlamaktır. Sonraki hedefim ise online kanalları çeşitlendirmek ve pazarlama kanallarını etkin bir şekilde kullanarak satışlarımızı kârlı bir şekilde maksimize etmek ve sürdürülebilir bir e-ticaret operasyonu yürütmektir.”
Camper’in Körfez’deki e-ticaret altyapısı nasıl kuruldu?
Orçun Çanak, Camper markasının Körfez’deki e-ticaret operasyonları süreci hakkında şu bilgileri verdi; “Bölgede yeni kurulmuş olan şirketimiz için öncelikle ERP seçimi çalışmalarıyla yola çıktık. Operasyonel beklentilerimize ve kabiliyetlerimize en uygun ERP partnerimizi seçtik. Şirketimiz için en uygun lojistik firmasıyla anlaştık. İlk e-ticaret satış kanalı olarak bölgenin en güçlü pazar yeri olan Amazon.ae ile başlamayı tercih ettik. Lojistik partnerimizin serbest bölgedeki deposuna ürünlerimizi getirtip, Amazon.ae’nin Dubai anakarasındaki deposuna sevkiyatını gerçekleştireceğiz.
Bölgedeki diğer güçlü satış noktalarından biri olan Trendyol ile de görüşmelerimiz devam ediyor. Pazaryerlerine ek olarak camper.com Dubai web sitesinin yerel yönetimini devralacağız. Gerekli entegrasyonları (ödeme sistemleri, ERP, lojistik vb.) tamamladıktan sonra, bölgeye getirdiğimiz stoklar üzerinden tedarik sürecini başlatacağız. Ayrıca, bölgedeki department store’ların online kanallarıyla da işbirliği de gündemimizde yer alıyor. Bu çok kanallı yaklaşımla, bölgedeki e-ticaret operasyonlarımızı hızla büyütmeyi ve Camper markasının dijital varlığını güçlendirmeyi hedefliyoruz.”
“MENA, e-ticaret yatırımcıları için cazip bir pazar”
Orçun Çanak, MENA bölgesinde e-ticaretin gelişimini şöyle değerlendirdi; “Bu bölge genç ve dijital dünyaya hızla adapte olan bir nüfusa sahip, ki bu da e-ticaretin büyümesi için mükemmel bir zemin oluşturuyor. Örneğin, Birleşik Arap Emirlikleri’nde, özellikle Dubai’de, e-ticaret sektörü son birkaç yılda muazzam bir büyüme gösterdi. Burada, lüks ürünlerden günlük ihtiyaçlara kadar geniş bir yelpazede online alışveriş yapılıyor. Özellikle pandemi döneminde, tüketiciler online alışverişe yöneldi ve bu alışkanlık kalıcı hale geldi. Suudi Arabistan’da ise hükümetin ‘Vision 2030’ planı kapsamında dijital ekonomiye verdiği destek, e-ticaretin hızla büyümesine katkıda bulunuyor. Özellikle kadınların iş gücüne katılımının artmasıyla birlikte, online alışveriş platformları büyük ilgi görüyor.
Öte yandan, Kuzey Afrika ülkelerinde, e-ticaret henüz tam potansiyeline ulaşmamış durumda. Bu ülkelerde önümüzdeki yıllarda hızlı bir büyüme bekliyoruz. Ayrıca, bölgede ödeme sistemlerinin gelişmesi de e-ticaretin büyümesine katkıda bulunuyor. Örneğin, Birleşik Arap Emirlikleri’nde dijital cüzdanlar ve mobil ödeme sistemleri hızla yaygınlaşıyor. MENA bölgesi e-ticaret açısından büyük bir potansiyel barındırıyor. Genç nüfus, artan internet penetrasyonu, hükümetlerin dijital ekonomiye verdiği destek ve tüketicilerin değişen alışveriş alışkanlıkları, bu bölgeyi e-ticaret yatırımcıları ve girişimciler için cazip bir pazar haline getiriyor.”
Körfez’de e-ticaretin zorlukları
Orçun Çanak, Körfez bölgesinde e-ticaretin zorluklarını da anlattı. Bölgenin coğrafi yapısının ve iklim koşullarının lojistik süreçlerini oldukça zorlaştırdığına dikkat çeken Çanak, “Örneğin; Suudi Arabistan’ın geniş çöl alanlarında hızlı ve güvenilir teslimat yapmak ciddi bir konu. Çöl sıcağında saatlerce kalan ürünlerin kalitesi etkilenebiliyor. Bu tür durumları önlemek için e-ticaret şirketleri özel soğutma sistemleri ve hızlı teslimat ağları geliştirmek zorunda kalıyor.” dedi.
Çanak, şu bilgileri paylaştı; “Bir diğer zorluk bölgedeki ülkeler arasındaki yasal ve düzenleyici farklılıklar. Her ülkenin kendine özgü gümrük prosedürleri ve vergi politikaları var. Örneğin; Birleşik Arap Emirlikleri’nde sorunsuz işleyen bir iş modelini başka bir körfez ülkesine taşımak, tamamen farklı bir yasal çerçeveyle karşılaşmak anlamına gelebiliyor. Şirketler stratejilerini baştan sona yeniden düzenlemek zorunda kalabiliyor. Kültürel farklılıklar da önemli bir faktör. Ramazan ayında tüketici davranışları dramatik bir şekilde değişiyor. Bu dönemde gece yarısından sonra siparişlerde büyük artışlar yaşanıyor ve şirketler operasyonlarını buna göre uyarlamak durumunda kalıyor.
Ayrıca, ürün içeriklerinin ve pazarlama materyallerinin yerel hassasiyetlere uygun olması gerekiyor. Batı pazarında çok popüler olan bir ürünün ambalajı, Körfez ülkelerinde kültürel açıdan uygunsuz bulunabiliyor ve şirketler tüm stoku yeniden tasarlamak zorunda kalabiliyor. Dijital ödeme sistemlerinin yaygınlaşması ve güven oluşturma konusunda hala kat edilmesi gereken bir yol var. Bazı körfez ülkelerinde birçok tüketici hala nakit ödemeyi tercih ediyor. Bu da e-ticaret işlemlerini zorlaştırıyor.”
“Tüketicilerin alışveriş davranışları bölgenin kendine özgü kültürel, ekonomik ve sosyal dinamiklerini yansıtıyor”
“Körfez bölgesinde online tüketicilerin alışveriş davranışları nasıl? Türk tüketicilerden farklılaşan özellikleri nelerdir?” sorusu üzerine, “Körfez bölgesindeki online tüketicilerin alışveriş davranışları, bölgenin kendine özgü kültürel, ekonomik ve sosyal dinamiklerini yansıtıyor. Bu davranışlar, Türk tüketicilerden bazı önemli noktalarda farklılaşıyor.” diyen Çanak, şu bilgileri verdi;
“Öncelikle, Körfez bölgesindeki tüketiciler genellikle lüks ve prestijli markalara daha fazla ilgi gösteriyor. Örneğin; Dubai’de bir e-ticaret platformunda lüks saat veya çanta satışları, sıradan ürünlere kıyasla çok daha yüksek olabiliyor. Bu, bölgedeki yüksek gelir seviyesi ve statü odaklı tüketim alışkanlıklarıyla ilişkili. Türkiye’de ise tüketiciler genellikle fiyat-performans dengesine daha fazla önem veriyor ve indirim kampanyalarına daha duyarlı davranıyor.”
Çanak, Körfez bölgesinde mobil alışveriş oranının oldukça yüksek olduğunu belirterek, genç tüketiciler arasında dijital cüzdanlar ve mobil ödeme sistemlerinin popüler olduğunu; yaz aylarında ve Ramazan döneminde online alışveriş aktivitesinin attığını; yerel kıyafetler ve aksesuarlar, özellikle de abaya (kadınlara özel dış kıyafet) ve şal gibi ürünlerin online satışlarda önemli bir yer tuttuğunu kaydetti. Çanak, tüketicilerin genellikle hızlı teslimat ve kişiselleştirilmiş müşteri hizmetleri beklediğini; sosyal medya ve influencer pazarlamasının bölgede çok etkili olduğunu da sözlerine ekledi.
Çanak, “Tüm bu farklılıklar, e-ticaret şirketlerinin her iki pazarda da farklı stratejiler geliştirmesini gerektiriyor. Körfez bölgesinde lüks ve kişiselleştirilmiş deneyimlere odaklanmak, Türkiye’de ise fiyat rekabeti ve geniş ürün yelpazesi sunmak öne çıkıyor. Ancak her iki pazarda da dijitalleşme ve mobil alışverişin artan önemi, gelecekteki stratejilerin şekillenmesinde belirleyici rol oynayacak.” dedi.
Körfez e-ticaret girişimcilerine tavsiyeler
Çanak, Körfez bölgesinde e-ticaret yapmak isteyen girişimcilere şu tavsiyeleri verdi: “Körfez bölgesi, e-ticaret için büyük potansiyel barındıran dinamik bir pazar. Ancak bu pazarda başarılı olmak için bölgenin kendine özgü dinamiklerini anlamak ve stratejinizi buna göre şekillendirmek çok önemli.
- Yerel kültürü ve tüketici davranışlarını anlayın
- Mobil uyumluluğa önem verin
- Çoklu dil desteği sunun
- Yerel ödeme yöntemlerini entegre edin
- Güçlü bir lojistik ağı kurun
- Sosyal medya ve influencer pazarlamasına önem verin
- Yerel düzenlemelere uyum sağlayın
- Kişiselleştirilmiş müşteri hizmetleri sunun
- Veri güvenliğine önem verin
- Yerel iş ortaklıkları kurun
- Sabırlı olun ve uzun vadeli düşünün
“Gümrük vergisi düzenlemesi e-ihracat potansiyelini artırabilir”
Türkiye’de yurt dışı alışverişlerde (mikro ithalat) gümrük vergi oranlarının artırılmasını da değerlendiren e-ticaret profesyoneli Çanak, “Bu tarz adımlar genelde yerli üretimi desteklemek ve dış ticaret açığını azaltmak için atılır. Bu açıdan bakıldığında, yerel ekonomiyi güçlendirme potansiyeli taşıyor.” dedi. Çanak, şöyle devam etti; “E-ticaret şirketleri açısından bu düzenleme, iş modellerini gözden geçirme ve yeni stratejiler geliştirme ihtiyacı doğuruyor.
Örneğin; daha önce yurtdışından getirdikleri ürünler için yerli tedarikçiler bulmak veya kendi üretim süreçlerini geliştirmek gibi alternatifler üzerinde çalışabilirler. Ayrıca, bu düzenleme e-ihracat potansiyelini artırabilir. Yerli üretimin desteklenmesiyle, Türk markalarının uluslararası pazarlarda daha rekabetçi hale gelmesi ve e-ihracat yoluyla yeni pazarlara açılması mümkün olabilir. Mikro ithalatta gümrük vergi oranlarının artırılması kısa vadede e-ticaret sektörü için zorluklar yaratsa da uzun vadede yerli üretimi ve markaları güçlendirme potansiyeli taşıyor. Bu süreçte, e-ticaret şirketlerinin esnek ve yenilikçi yaklaşımlar benimsemesi, değişen koşullara hızla adapte olması kritik önem taşıyor.”
E-ticaretin en önemli sorunu nedir?
E-ticaret uzmanı Orçun Çanak, başlıktaki soruya şu cevabı verdi;
- E-ticaret pazarı giderek doygunluğa ulaşıyor. Bu durum, markaların kendilerini farklılaştırmasını ve müşterilerin dikkatini çekmesini zorlaştırıyor.
- Müşteri beklentileri sürekli artıyor. Bu yüksek beklentileri karşılamak, özellikle küçük ve orta ölçekli e-ticaret işletmeleri için büyük bir zorluk oluşturuyor.
- Veri gizliliği ve güvenlik konuları giderek daha fazla önem kazanıyor. E-ticaret şirketleri, bir yandan müşteri verilerini korumak için sürekli yatırım yaparken, diğer yandan da bu verileri müşteri deneyimini iyileştirmek için kullanma ihtiyacı duyuyor. Bu dengeyi sağlamak oldukça zorlu bir görev.
- Teknolojik değişimlere ayak uydurmak da büyük bir zorluk. Yapay zeka, artırılmış gerçeklik, sesli alışveriş gibi yeni teknolojiler e-ticaret dünyasını hızla değiştiriyor. Bu tür teknolojilere yatırım yapmak ve bunları etkili bir şekilde uygulamak, özellikle küçük işletmeler için zorlayıcı olabilir.
- Lojistik ve tedarik zinciri yönetimi giderek daha karmaşık hale geliyor. E-ticaret şirketleri, bu belirsizliklere rağmen müşteri memnuniyetini korumak zorunda.
- Sürdürülebilirlik konusu da giderek önem kazanıyor. E-ticaret şirketleri, ambalaj atıklarını azaltmak, karbon ayak izini düşürmek ve etik tedarik zinciri uygulamalarını benimsemek gibi konularda baskı altında.
Sonuç olarak, günümüzde e-ticaretin en önemli sorunu, bu karmaşık ve hızla değişen ortamda müşteri sadakatini sağlamak ve sürdürmektir. Bu sorunu çözebilen şirketler, uzun vadede başarılı olacak ve pazarda öne çıkacaktır.
Orçun Çanak kimdir?
Orçun Çanak, Marmara Üniversitesi İktisat Bölümünden mezun oldu. Kariyerine 2006 yılında Marks&Spencer’ın Metrocity mağazasında bölüm yöneticisi adayı olarak başladı; pazarlama / ürün departmanına kadar yükseldi ve ardından merkez ofise geçti. 2011 yılında Trendyol’da kategori müdürü olarak göreve başladı. Ardından sırasıyla; 1V1Y.com’da key account müdürü, Unnado.com’da 2 yıl ticaret müdürü, Miele’de 3 yıl e-ticaret müdürü Hepsiburada’da 3 yıl kategori müdürü olarak görev yaptı.
Şubat 2024 tarihinden bu yana Camper bölge e-ticaret müdürü olarak görev yapıyor. Orçun Çanak, “Camper gibi dünya çapında tanınan bir ayakkabı markasının Körfez ülkelerindeki e-ticaret operasyonlarını yönetmek gerçekten heyecan verici. Düşününce; perakendeden e-ticarete, Türkiye’den Körfez ülkelerine uzanan bir yolculuk oldu benimkisi. Her adımda yeni bir şeyler öğrendim ve hala öğrenmeye devam ediyorum. E-ticaret dünyası sürekli değişiyor ve ben de bu değişimin parçası olmaktan keyif alıyorum. Kim bilir bundan sonra neler olacak?” diyor.
