Ticaret Bakanlığı’nın “Piyasa Gözetimi ve Denetimi Raporu” raporuna göre, internetin gelişmesi ve yaygınlaşmasıyla geleneksel alışveriş mecralarından farklı dinamiklere ve kurallara sahip elektronik ticaret piyasası oluştu. E-ticaret, denetimi kolay olmayan yeni bir ticaret biçimi olarak öne çıktı. Bu alanda duyulan yasal altyapı ihtiyacını gidermek amacıyla “Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu” hazırlandı. Bu kanun, e-ticaret ile satılan ürünlerin etkin denetimi için çeşitli kurallar ortaya koydu.
Kanunun alt mevzuatı olarak, “Uzaktan İletişim Araçları Yoluyla Piyasaya Arz Edilen Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik Taslağı” hazırlandı. Taslak, kamuoyunun görüşüne sunuldu. Taslakla internet, telefon gibi uzaktan iletişim araçları yoluyla piyasaya arz edilen ürünlerin şikayet üzerine veya resen denetlenmesinin, işletmecilerin denetimi yapan yetkili kuruluşlarla işbirliği yapmasının ve yetkili kuruluşların denetim için gerektiğinde gizli satın alma yoluyla numune elde edebilmesinin sağlanması amaçlanıyor.
766 kozmetik sitesine erişim engeli
Öte yandan, kanun çerçevesinde 2022 yılında e-ticaret satışlarına yönelik olarak Sağlık Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı çeşitli denetimler gerçekleştirdi. Sağlık Bakanlığı, e-ticaret ile satışı yapılan ürünlere yönelik 103 denetimde 268 parti ürünü denetledi. Yapılan denetimler sonucu 262 parti ürün uygunsuz bulundu. Uygunsuzluk tespit edilen ürün partilerinin 218’i kozmetik, 44’ü biyosidal ürünler oldu. Denetimler sonucu kozmetiklerde ürün tanıtımlarının tüketiciyi aldatıcı ve yanıltıcı olması nedeniyle 766 alan adı/URL’nin erişime engellenmesi için Erişim Sağlayıcıları Birliğine bildirimde bulunuldu. Ayrıca, 214 alan adı/URL, gerekli değerlendirmenin yapılması amacıyla Ticaret Bakanlığı’na iletildi. Sağlık Bakanlığının, 2022 yılında tespit ettiği uygunsuz ürünlerin yüzde 17’si internet satışlarından kaynaklandı.
İnternet üzerinden satılan beyaz eşyaların enerji etiketleri denetlendi
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından internet üzerinden satışı yapılan ürünlere yönelik 2021 yılında başlatılan ekotasarım ve enerji etiketlemesi mevzuatı kapsamında aspiratör ve fırınlara yönelik tarama faaliyetleri sonucu 58 farklı model ürün için 2022 yılında yaptırım uygulandı. Yeni enerji etiketlemesi ve ekotasarım kriterlerini karşılayamayan ürünlerin e-ticaret siteleri üzerinden satışına devam edilip edilmediğinin tespiti amacıyla yapılan çevrim içi enerji etiketlemesi denetimlerinde 178 farklı model ürün tarandı. Yapılan denetimler sonucu 82 model ürünle ilgili uygunsuzluk tespit edildi.
Rapora göre, artan internet satış hacmi, diğer kuruluşların da bu alana daha çok önem ve öncelik vermesi gerektiğini ortaya koyuyor. Görüşe açılan yönetmelik taslağının yayımlanmasının ardından, söz konusu alandaki denetimlerin etkinliğinin artırılacağı değerlendiriliyor.
