Online alışveriş her geçen yıl önemli bir mesafe kat ediyor. Buna paralel olarak e-ticaret iadelerinde de artış gözleniyor. 1 Ekim 2022’de yürürlüğe giren yönetmelik gereği, ücretsiz iade dönemi 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren sona eriyordu; ancak 4 Kasım 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle cayma hakkı ile ilgili değişiklikler 1 Ocak 2025 tarihine ertelendi.
Ücretsiz iade politikaları tüketicilere geniş imkanı sunarken, bu durum tüketiciler tarafından suistimal edilebiliyor. Birçok perakendeci, iade paketleri için ek ödeme yapmaktan şikayetçi. Bu sebeple e-ticaret markaları ücretsiz iade politikalarını revize etti ve iadelerde ücret talep ediliyor. Uzmanlar, iade işlemleri ile birlikte ambalaj, navlun ve işçilik maliyetlerinin ürün fiyatının yaklaşık üçte birine tekabül ettiğini belirtiyor.
Pandemide iadeler patladı!
Koronavirüs pandemisinde online alışverişlerde patlama yaşandı; ancak e-ticaret iade oranları da adeta patladı! Amerika merkezli Ulusal Perakende Federasyonu’na (NRF) göre; 2022 yılında e-ticaret iade oranı, 2020’deki yüzde 10,6 seviyesinden yüzde 16,5’lere kadar yükseldi. İadeler, Amerika’da perakendecilere 816 milyar dolara mal oldu. Tüketicilerin yüzde 63’ü, istemedikleri ürünleri iade etmek amacıyla aynı ürünün birden fazla bedenini veya versiyonunu sipariş ediyor. Bu oran, 2019’da yüzde 55 seviyelerindeydi.
E-ticaret iade dolandırıcılığı online alışverişi tehdit ediyor
Online alışverişte “iade dolandırıcılığı” türleri de gelişmeye başladı. “Online satın al, mağazada iade et” iade dolandırıcılığının, perakende dışı sektörlerde yapılan iadelerdeki dolandırıcılıktan yüzde 48 daha yüksek olduğu belirtiliyor. Online iade oranları yüzde 21 azalarak genel iade oranlarıyla aynı seviyeye gelmiş durumda. Perakende satışları artarken, iade oranları da paralel olarak artıyor.
NRF ve Appriss Retail, mevcut iade durumunu anlamak için perakendecilerle anket yaptı. Rapor, tüketici iadelerinin genel etkisi, tatil sezonunun iadeleri nasıl etkilediği ve iade dolandırıcılığı gibi bazı karşılaştırmalı veriler içeriyor. Raporda yer alan bilgilere göre; ABD’li perakendecilerin toplam iadeleri 816 milyar dolarlık satış kaybına neden oluyor. Ankete göre, online iade oranları, genel iade oranlarıyla paralel seyrediyor.
E-ticaret iadelerini yazılım teknolojileri azaltır!
Uzmanlar, e-ticaret iadelerini azaltmak için yapay zeka ve AR gibi yazılım teknolojilerinin kullanılmasının önemine işaret ediyor. Kullanıcıların beden ölçümleri ile uygun bedeni eşleştirmek, boyut önerilerinde bulunmak gibi teknolojilerin iadelerde düşüş sağladığına dikkat çekiyor.
Cayma hakkı ile ilgili değişiklikler 1 Ocak 2025 tarihine ertelendi!
Ticaret Bakanlığı, 2022 yılında Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde değişiklikler yapmıştı. 1 Ekim 2022’de yürürlüğe giren yönetmeliğe göre, e-ticaret iadelerinde kargo bedelini müşteri ödeyecekti. Ücretsiz iade dönemi 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren sona eriyordu; ancak 4 Kasım 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle cayma hakkı ile ilgili değişiklikler 1 Ocak 2025 tarihine ertelendi. Cayma hakkı ile ilgili değişiklikler yürürlüğe girdiğinde, bunun için müşteriye iade kargo ücret bilgisinin önceden verilmesi gerekiyor. Müşteriye önceden belirtilmiş taşıyıcı dışında iade/değişim gönderimi yapılması durumunda masraflar müşteri tarafından karşılanacak.
Yürürlüğe girme tarihi 1 Ocak 2025 tarihine ertelenen yönetmelikte tüketiciler, iade masraflarını karşılamakla yükümlü tutuldu. Yönetmelikte yapılan değişiklik şöyle; “Tüketici, ön bilgilendirmede kararlaştırılması ve satıcının öngördüğü taşıyıcı ile iadesinde tutarına yer verilmesi halinde teslim masraflarını geçmemek üzere iade masrafını karşılamakla yükümlüdür. Ancak, tüketiciye teslim edilen malın Kanun’un 8’inci maddesi kapsamında ayıplı olması durumunda tüketici iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamaz. Tüketicinin talep etmesi halinde iade masrafı, kendisine iade edilecek mal veya hizmet bedeli ile teslimat masraflarından mahsup edilebilir.”
