Polonya e-ticaret pazarının özellikleri
Polonya’da e-ticaret pazarının büyümesinin tüm dünyada büyüyen e-ticaret ile paralel olarak pandemi etkisi ile büyüdüğü açıklandı. 2020 yılında, pandemi nedeniyle e-ticaret pazarının önceki yıla göre yüzde 40 büyüdüğü bilgisi paylaşıldı. Polonya e-ticaret pazarının büyüklüğü 2021 yılı itibariyle 20,4 milyar Euro’ya ulaştığı ve 2022 yılı beklentisi 24,8 milyar Euro olarak belirtildi.
Polonya İstatistik Ofisi’ne göre, 2021’de tüm hanelerin yüzde 92,4’ü ve çocuklu hanelerin yüzde 99,5’i internet erişimine sahipti. Hanelerin yüzde 72’sinin mobil kullandığı ve yüzde 68,8’inin de internet kullandığı belirtilerek, internet kullanıcılarının yaklaşık yüzde 84’ünün çevrimiçi alışveriş yaptığı belirtildi.
E-ticaret hacmi
Polonya, hızla büyüyen genç bir endüstri olan e-ticaretin gelişimi için çekici bir pazar olarak ifade ediliyor. E-ticaretin artan popülaritesi ve gelir artışı ile ülke, Avrupa’nın en hızlı gelişen e-ticaret pazarlarından biri. Kayıtlı e-ticaret mağazalarının sayısının her yıl arttığı ve çevrimiçi müşterilerin, çevrimiçi satın almayı sevdikleri ve online alışveriş oranlarının giderek arttığı söyleniyor. En son veriler ile ayrıca uluslararası mağazalardan alışveriş yapan internet kullanıcılarının sayısının yıldan yıla arttığı da belirtiliyor.
2022’de e-ticaret müşterilerinin internetten satın almalarını sağlayan en önemli faktörün, ürünlerin gün boyu bulunabilmesi ve alışveriş yapmak için mağazaya gitmenin gerekmemesi olarak ortaya çıktığı açıklandı.
Polonya’da, dijital altyapıya büyük yatırımlar yapıldığı ve e-ticaretin giderek büyüme gösterdiği hatırlatıldı. İnternet penetrasyonunun, 7 ila 75 yaş arası kullanıcılar için yüzde 87’lik bir orana ulaştığı belirtildi. Polonya nüfusunun yüzde 94’nün 2021’de çevrimiçi mal ve hizmet satın aldığı açıklandı. Çevrimiçi alışveriş için kişi başına yıllık ortalama harcamanın, Polonya’da son yıllarda arttığı ve e-ticaretini etkileyen bir diğer faktörün de yeni mevzuat olduğu söylendi.
Polonyalı online satıcıların, geleneksel perakende operasyonlarının çoğunun resmi tatillerde kapalı olması ve 2020’den itibaren yasağın tüm pazar günlerini kapsayacak şekilde genişlemesi ile geleneksel ticaret üzerindeki pazar günü yasağından yararlandıkları açıklandı. Bu durumun yalnızca mağazalardaki ticareti etkilediği ve çevrimiçi satışları daha da artırmasının beklendiği ifade edildi.
Polonya’da toplamda 28,8 milyon internet kullanıcısı olduğu bilgisi paylaşılarak, tüm online alışveriş tüketicilerinin yarısından fazlasının, çevrimiçi alışveriş için birden fazla cihaz kullandıkları belirtildi. Genel olarak tüketiciler tarafından kullanılan ekipmanların dizüstü bilgisayarlar, kişisel bilgisayarlar ve akıllı telefonlar olduğu ve online alışverişe katılan internet kullanıcılarının sayısının arttığı ifade edildi. 2021’de 21 milyon internet kullanıcısının çevrimiçi alışveriş yaptığı söylenerek, 2025’e kadar, ülkede çevrimiçi alışveriş yapan tüm internet kullanıcılarının sayısının daha da artacağı tahmin ediliyor.
Polonya e-ticaret pazarının 2026’da 42,3 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Bununla birlikte, 2026 yılına kadar, e-ticaretin Polonya‘daki tüm perakende satışlarının yüzde 20’sini oluşturması bekleniyor.
Polonya’da e-ticaret işletmelerinin sayısına dair bilgi ise şu şekilde açıklandı: 2021’de 53 bin kayıtlı e-ticaret mağazası olduğu ve bu sayının 2022’de 55 bine ulaşmasının beklendiği belirtildi. 2022’nin ilk yarısında 19,6 bin işletmenin ana işlerine ek faaliyet olarak e-ticareti kaydettiği ve toplamda online satış yapan 250 bin işletme olduğu ortaya kondu.
Polonya’da e-ticaret
Nüfus: 37,991,766 (2023)
İnternet penetrasyonu: Yüzde 87 (2022 rakamlarına göre)
E-ticaret kullanıcıları: 14 milyon (2021 rakamlarına göre)
Akıllı cep telefonu kullanıcıları: 26,33 milyon (2022 rakamlarına göre)
Aktif sosyal medya kullanıcıları: 27,2 milyon (2022 rakamlarına göre)
Küresel e-ticaretteki sırası: 21
E-ticaret gelirleri (2020): 16.3 milyar Euro
E-ticaret gelirleri (2021): 20,4 milyar Euro
E-ticaret gelirleri (2022): 24,8 milyar Euro
E-ticaret gelirleri (2027): 24,95 milyar dolar (Tahmini)
Kaynak: Statista
E-ticarette popüler kategoriler
2022’de Polonya‘da e-ticaret tüketicilerinin yüzde 79’unun giyim ve aksesuarları internet üzerinden satın aldıkları belirtildi. İkinci en popüler online alışveriş kategorisinin ise ayakkabı olduğu ve tüketicilerin yüzde 66’sının bu kategoriden ürün satın aldığı belirtildi.
Genel olarak Polonya e-ticaret pazarında çevrimiçi satın almaların en popüler kategorileri, tüm e-ticaret satışlarının yaklaşık yüzde 44’ünü temsil eden giyim ve ayakkabılar olduğu açıklandı. Diğer popüler kategorilerin saç bakımı ve cilt bakım ürünleri, ev elektroniği, medya ve mobilya dahil olmak üzere sıralandığı bilgisi paylaşıldı. E-ticaret pazarının en hızlı büyüyen segmentlerinin, 2021’de 520 milyon doları bulan market satışları olduğu, ancak bu durumun pandemi kısıtlamalarının gevşetilmesinden bu yana biraz yavaşladığı açıklandı.
2020-2021’deki pandemi sebebiyle yaşanan kısıtlamaların, film ve televizyon yayın hizmetleri, video oyunları, e-kitaplar, müzik ve restoranlardan ve marketlerden eve teslim hizmetlerinin daha fazla gelişmesine neden olduğu belirtildi.
Popüler online pazaryerleri
1. allegro.pl
2. olx.pl
3. ceneo.pl
4. otomoto.pl
5. pepper.pl
Kaynak: Similarweb Nisan 2023
Tüm ürün kategorilerinde Polonya’daki en popüler e-ticaret çevrimiçi mağazası ve pazaryeri, yüzde 30’dan fazla pazar payı ve 20,4 milyon kullanıcıyla Allegro’dur. 2022’nin ilk çeyreğinde yaklaşık 7 bin kullanıcıyla Amazon, henüz ülkedeki en büyük on e-ticaret platformu arasına giremedi. E-ticaret tüketicilerinin, Allegro ve yerel mağazalar gibi yerel e-ticaret çözümlerini tercih ettikleri ve çevrimiçi alışverişin çoğunun hala yerel olarak yapıldığı görülüyor.
Polonya’da e-ticarette öne çıkan ödeme yöntemleri
Polonya’da e-ticaret tüketicilerinin 2022’de çevrimiçi alışveriş yaparken en popüler elektronik ödeme şeklinin, Przelewy24, PayU, Dotpay gibi bir ödeme hizmeti aracılığıyla yapılan hızlı transfer olduğu belirtildi. Tüketicilerin ayrıca sipariş verirken sıklıkla BLIK ödeme yöntemini veya kartlı ödemeleri kullandıkları açıklandı.
Ülkede e-ticaret tüketicilerinin tercih ettikleri ödeme yöntemleri sırasıyla, yüzde 36 ile mobil BLIK ödemeleri, yüzde 29 ile kart ödemeleri, yüzde 15 ile e-cüzdan üzere ödeme hizmetleri aracılığıyla hızlı transfer olarak ortaya kondu. Avrupa’da nadiren kullanılan kapıda ödeme yönteminin, e-ticaret işlemlerinin yüzde 10’unu oluşturduğu söylendi.
Lojistik çözümleri
2022’de Polonya’daki çevrimiçi alışveriş yapan tüketicilerin yaklaşık yarısının, gönderilerini paket makinesi gibi bir teslimat noktadan teslim almayı tercih ettikleri belirtildi.
Teslimat tercihlerinin genel olarak e-ticaret tüketicileri tarafından en ucuz teslimat seçeneği olan koli dolapları ve kurye hizmetleri olduğu görüldü. Paket makinesi olan teslimat noktalarına ek olarak, e-ticaret platformlarının genellikle tüketicilerine mağazalarda paket bırakma/alma hizmetleri sundukları açıklandı.
Ayrıca ülkenin lojistik alt yapısının gelişmiş bir seviyede olduğu ve AB içinde stratejik bir konuma sahip olması ile lojistik açıdan avantajlı bir konumda olduğu belirtildi.
Polonya’ya e-ihracat için birçok sebep var
Polonya, Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri arasında en hızlı büyüyen pazarlardan biridir. Ülkenin hem ekonomik hem de sosyal olarak gelişmesinin, nüfusun zenginleşmesinin ve Batı ile Doğu Avrupa’daki ücretler arasındaki farkın yavaş ama sistematik bir şekilde azalmasının satın alma gücünü artırdığı ve bu durumunda talebin artmasına neden olduğu belirtildi. Bu nedenle, 2025 yılına kadar, e-ticaret pazarından elde edilen gelirlerin, 2017 yılına kıyasla ülkedeki e-ticaret faaliyetlerinden elde edilen karın yüzde 190 artışla 26,2 milyon doları aşacağı beklentisi paylaşıldı.
Orta ve Doğu Avrupa’daki e-ticaret pazarının, Polonya‘nın bilgi teknolojileri hizmetleri ve lojistik için bir Avrupa merkezi olarak hareket etmesiyle artan tüketici gelirleri ve canlı bir dijital ortam sayesinde hızla genişlediği belirtilerek, ülkenin Orta ve Doğu Avrupa’nın e-ticaret pazarına açılan bir kapı haline geldiği vurgulandı.
Polonya nüfusunun artan satın alma gücünün e-ticaret gelirlerini artırması yanı sıra sınır ötesi çevrimiçi alımlarını artıracağı beklentisi de öne sürüldü. Sınır ötesi çevrimiçi alışverişin tüm işlemlerin yüzde 30’unu oluşturduğu ve büyümeye devam ettiği ifade edildi. Tüketicilerin çoğunlukla yerel olarak bulunmayan veya daha iyi fiyatlarla satın alınabilecek ürünleri aradıkları söylendi.
Polonya’nın mevcut bu yapısında e-ihracat için potansiyel olduğu ve potansiyelin giderek arttığı vurgulandı. Polonya‘da sınır ötesi e-ticaret oranının 2022’de artarak e-ticaret mağazalarından alışveriş yapan internet kullanıcılarının yüzde 75’e, yabancı e-ticaret mağazalarından satın alan internet kullanıcılarının ise yüzde 32’ye ulaştığı bilgisi açıklandı.
2022’de Polonyalı e-ticaret tüketicilerinin yüzde 36’sının yabancı bir internet satıcısından giysi ve aksesuar satın aldığı ifade edildi. İkinci en popüler sınır ötesi e-ticaret alışveriş kategorisinin ise ayakkabı olduğu ve tüketicilerin yüzde 32’sinin bu kategoriden ürün satın aldığı belirtildi.
Polonya’ya e-ihracatta dikkate alınması gereken bilgiler
Ülkenin büyüyen e-ticaret potansiyeli ve Avrupa’da lojistik merkezi olarak konumlandırılması ile hem Polonya özelinde hem de Avrupa’ya e-ihracat yapmak için fırsatlar satıcıları bekliyor. Tüketicilerin artan sınır ötesi e-ticaret alışveriş oranları da göz önüne alındığında Polonya pazarına e-ihracat gerçekleştirmenin avantajları hesaplanmalıdır. Aynı zamanda ülkeye e-ihracat yapma planları sırasında dikkate alınması gereken önemli noktalar da bulunmaktadır.
Ülkenin toplamda 28,8 internet kullanıcısı olduğu belirtilerek, yaklaşık 24,1 milyon kişinin kişisel bilgisayar kullandığı ve 22 milyon kişinin de akıllı telefon ve tablet kullandığı ifade edildi. Bu oranlar göz önüne alındığında, müşterilerin yarısından fazlasının çevrimiçi alışveriş için birden fazla cihaz kullandığının ortaya çıktığı ve bu nedenle de Polonya’ya e-ihracat yapmak isteyen e-ticaret işletmelerinin web sitelerini mobil cihazlar için özelleştirilmiş hale getirmesini çok önemli olduğu vurgulandı.
Ayrıca ülkedeki tüketicilerin yüzde 40’a varan oran ile internet üzerinden yurt dışından hiç alışveriş yapmadığı bilgisi paylaşılarak, Polonya’ya e-ihracat gerçekleştirmek isteyen firmaların yerelleştirmeye önem vermesi gerektiği belirtildi. Yerelleştirmenin e-ihracat için başarının anahtarı olduğu vurgulandı. Bir e-ticaret markasının dış pazardaki başarısının, o ülke hakkında bilgi sahibi olmakla doğrudan bağlantılı olduğu belirtilerek, Polonya pazarında başarıya ulaşmak için işletmelerin Polonya’da rekabet ne durumda, pazar paylarını hangi oyuncular kontrol ediyor, tüketicilerin tercihleri neler, herhangi bir sosyokültürel farklılık var mı? gibi bilgilere sahip olmaları gerektiği açıklandı.
Polonya’da hizmet veren çevrimiçi mağazaların kalitesi ve yapısına bakıldığında, yerli şirketlerin yalnızca yaklaşık yüzde 35’inin çevrimiçi alışveriş platformlarını kullandığı ve işletmelerin yaklaşık yüzde 30’unun, özellikle küçük olanların, kendi web sitelerine sahip olmadıkları belirtildi. Bu sebeple, Polonya e-ticaret pazarında, özellikle deneyimli yabancı e-ticaret markalarının bu durumu lehlerine kullanabilecekleri anlatıldı.
Polonya’da hizmet verecek e-ticaret markalarının ülke çerisinde en karlı alışveriş dönemlerini bilerek, kampanyalar ve stratejiler oluşturması gerektiği belirtildi. Bu kapsamda ülkede e-ticaret markaları için en karlı dönemin, tüm satışların yüzde 42’ye varan oranıyla Noel sezonu olduğu, Black Friday veya Cyber Monday günlerinin Polonya‘da yeni olduğu ancak tüketiciler arasında giderek daha popüler hale geldiği açıklandı.
Tüketicilerin taleplerine dikkat edilmeli
Polonya’ya e-ihracat yapmak isteyen işletme ve markaların tüketicilerin alışveriş deneyimlerinden beklentileri, müşteri edinme yöntemleri gibi bilgilere de sahip olmaları gerektiği anlatıldı. Bu kapsamda tüketicilerin neden online alışverişi sevdiği sorusuna cevap bulunması gerektiği söylendi. Bu çerçevede tüketicilerin online alışverişte her şeyden önce, geleneksel mağazalardan satın almaktan daha fazla seçenek sunulduğunu düşündükleri belirtildi.
Aynı zamanda e-ticareti kullanışlı ve basit olarak gördükleri ve sık promosyonlar, düşük fiyatlar, geniş bir marka ve ürün yelpazesi ve kolay iadeler için e-ticareti tercih ettikleri açıklandı. Tüketicilerin, çevrimiçi satın almak için belirli bir platform seçerken, kararlarını etkileyen en önemli üç öğenin, cazip ürün fiyatı, düşük teslimat maliyetleri ve önceki olumlu deneyimler olduğu vurgulandı.
Tüketicilere, çevrimiçi alışveriş sırasında karşılaşılan sorunlar sorulduğunda ise tüketicilerin çoğunun, teslimat için uzun süre beklemek, yüksek teslimat maliyetleri ve incelenen ürünler için araya giren reklamlar olarak sorunları sıraladıkları belirtildi. Böylece, pazara girmek isteyen firmaların, tüketicilerin istedikleri ürünleri almak için beklemekten hoşlanmadıklarını ve e-ticaretten alışveriş yapanların yüzde 83’ünün aynı gün teslimatın kendilerini daha fazla çevrimiçi satın alma konusunda motive edeceğini ifade ettiklerini akılda tutmaları gerektiği belirtildi.
Polonya’da gözle görülür bir diğer trendin ise daha sürdürülebilir çözümlere yönelmek olduğu açıklandı. Tüketicilerin yüzde 71’inin, aldıkları paketin çevre dostu bir şekilde paketlenip paketlenmediğini fark ettiklerini ve yüzde 49’unun böyle bir çözüm için fazladan ödeme yapmaya hazır olduklarının ortaya çıktığı aktarıldı.
Polonyalı genç e-tüketicilerin sürdürülebilirlik konusuna diğer yaş gruplarından daha fazla ciddiye aldığını belirtmesi sebebiyle, hem hızlı hem de daha sürdürülebilir çözümlerin uzun vadede çok önemli olduğu görülüyor.
Polonya’ya sınır ötesi e-ticaretteki en önemli başarı faktörlerinden birinin lojistik olduğu vurgulanarak, teslimat süresi ve maliyetin önemli olduğu hatırlatıldı.
Ülkenin e-ticaret pazarına giriş konusunda bir diğer dikkat edilmesi gereken konunun ödeme çözümleri olduğu belirtilerek, online tüketicilerin alışkanlıklarına uyum sağlamak gerektiği söylendi. Ödeme yöntemleri konusunda tüketicilerin tercih ettikleri ödeme çözümlerini sunmanın gerekliliği vurgulandı.
Polonya e-ticaret pazarının büyüme potansiyeline sahip olması göz önünde tutularak tüketicilerin çevrimiçi alışverişe yönelik tutumunun da Polonya’ya e-ihracat için sayısız fırsat sunduğu görülüyor. Bu pazara erişmek için satıcıların, e-ticaret müşterilerinin davranışlarına çok dikkat etmeleri gerektiği anlaşılıyor. Aynı zamanda tüketicilerin, ülkedeki en popüler e-ticaret platformu olan Allegro ile güvenilir yerel markaları ve pazaryerlerini şiddetle tercih ettiklerini akılda tutmak önemli olmakta.
Her geçen yıl büyüyen pazar payı, artan tüketici gelirleri ve genç kuşakların pazara girmesiyle, uluslararası satıcılar tarafından sunulan ürünlere olan ilginin yakın gelecekte artacağı öngörülüyor.
Polonya pazarına e-ihracatta, yerelleşmenin önemi akılda tutularak ve müşterilerin talepleri dikkate alınarak başarılı olmak için birçok fırsat bulunuyor. Hızlı ve rahat teslimata odaklanmak ve tüketicilere bulunma olasılıklarının en yüksek olduğu yerlere yaklaşmak, ülkenin büyük e-ticaret pazarında başarılı olmanın yanı sıra Orta ve Doğu Avrupa’da daha fazla genişlemeye de imkan tanıyabilecektir.
E-ticarette yasal düzenlemeleri
Polonya‘da e-ticaret faaliyetlerinde bulunmanın önünde hiçbir engel yoktur, ancak yabancı şirketlerin AB’nin katı kişisel veri koruma düzenlemelerini ve vergi konularını dikkate alması gerektiği vurgulandı. Ülkenin e-ticaret düzenlemelerinde AB üye ülkelerinden biri olması sebebi ile AB e-ticaret kurallarının geçerliliği olduğu hatırlatıldı.
Ülkenin AB e-ticaret kurallarına uyum sağlaması yanı sıra haksız promosyonları veya yanlış değerlendirmeleri sona erdirmeyi amaçlayan ve Mayıs 2022’de yürürlüğe giren AB Omnibus Direktifi için uygulama düzenlemelerini henüz tamamlamadığı belirtildi.
Polonya’nın, EECC (AB Elektronik İletişim Kodu) hükümlerinden bazılarını halihazırda benimsediği belirtilirken aynı zamanda AB Komisyonu’nun EECC’yi yerel düzenlemelere tam olarak dahil etmediği için dava açtığı 10 AB ülkesi arasında olduğu açıklandı.
İnternetten mal ve hizmet satışına yönelik KDV e-ticaret paketinin 1 Temmuz 2021’de yürürlüğe girerek vergi sistemini sıkılaştırdığı hatırlatıldı. Değeri 22 Euro’nun altında olan gönderiler için KDV ve gümrük vergisi muafiyetinin kaldırıldığı ve değeri 150 Euro’yu aşmayan paketler için KDV ödemelerinin işlenmesi için Tek Noktadan İthalat (IOSS) prosedürünün uygulamaya konduğu söylendi.
Aracı olarak hareket eden e-ticaret platformu da dahil olmak üzere AB dışı satıcıların artık KDV’yi tahsil etmek ve AB makamlarına bildirmekle yükümlü oldukları hatırlatıldı. Bu uygulamanın, AB’de yerleşik kuruluş tarafından veya herhangi bir AB ülkesinde KDV işlemesinden sorumlu bir temsilci atanarak yapılabileceği belirtildi. KDV kaydı olmayan AB alıcılarına yapılan 10.000 Euro’yu aşan satışlar için satıcının, AB ülkelerine yapılan tüm teslimatlar için KDV tahsil etme gerekliliği açıklandı.
